O’zbеkiston Rеspublikasi Soqliqni Saqlash Vazirligi Toshkеnt farmatsеvtika instituti Farmakognoziya kafеdrasi

«muallifdan so‘rang» 
metodi ishlab 
chiqilgan. Bu metodni qo‘llab darsni boshlashdan oldin o‘qituvchi buyuk 
faylasuflardan Suqrotning yozma nutq haqidagi shikoyatini boshqacha tarzda 
ifodalab, yozilgan matn doimo tushunarli bo‘lavermaydi. Uni tushunmagani 
uchun o‘quvchi aybli emas. Odatda, gapirayotgan kishining nutqida tushunilmagan 
gapni, so‘zni so‘zlovchiga savol berib, uni kengroq tushuntirib berishini so‘raymiz. 
Yozma matn, ya'ni kitob ma'nosi tushunarli bo‘lmasa, uni tushuntirib berishlarini 
so‘rash mumkin emas. Faqat bunda uni kursdoshlari tushuntirib berishi yoki o‘zi 
harakat qilishi mumkin, deya tushuntiradi. 
Buning uchun o‘qituvchi talabadan matnda nima yozilganini tushunishni ana shu 
metod yordamida o‘rganishi mumkinligini ko‘rsatadi. Bu organilayotgan fan 
bo‘yicha darslik, o‘quv qo‘llanmasi yoki gazeta, jurnallarda chop etilgan 
bevosita o‘rganilayotgan mavzuga taalluqli ilmiy maqolalar bo‘lishi mumkin. 
Bunda o‘qituvchi talabalarga mavzu bo‘yicha o‘quv adabiyotidan paragraf yoki 
biron parchani o‘qishni taklif etadi. So‘ngra o‘qituvchi talabalaiga: 
Aytinglarchi, muallif bu yerda nima haqida gapirayapti? degan savolni beradi. 
Talabalar javob bergach, o‘qituvchi gap nima haqida ketayotganligiga yakun
yasaydi. Hamda aniqroq, tushunarliroq bo‘lishi uchun siz bu fikrni qanday 
ifodalagan bo‘lardingiz? degan savol bilan murojaat qiladi. 

---

81 
Bu metodni boshqacha variantda, dars o‘tishni uch kursga bo‘lib quyidagicha 
qo‘llash mumkin: 
Dastlab, 
o‘qituvchi talabalaiga kitob yoki ilmiy maqolani o‘qib chiqib, 
tushunmagan jumla, fikrni alohida ajratib daftarga yozishni topshiradi. 
So‘ngra, 
ikkinchi kursda 
muallif nima haqida fikr yuritayotgani, u nima 
demoqchi ekani muhokama qilinadi. 
Uchinchi kursda, 
o‘qituvchi talabalardan o‘zlari muallif sifatida bu fikrni yozma 
ravishda qanday ifodalagan bo‘lar edingiz, yozib bering deb, topshiriq beradi.