Oilada komil inson tarbiyasi

 
ISSN: 2181-2624 
 
www.sciencebox.uz 
 
Special issue
| 2022 "Challenges and Solutions of Modern Linguistics"
 
Analytical Journal of 
Education and Development
197 
―Hozirgi kunda bolalarni tarbiyalash tushunchaga aylangan. Bu tushuncha kengroqdir. Bunga 
quyidagilar kiradi: 1) shaxsni shakllantirish; 2) shaxsni o'g'il va qiz, ota-ona va jamiyat a'zolari 
sifatida oilaviy hayotga tayyorlash. Sotsiologik tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, bu vazifalarni hal 
qilishda ko'plab muammolar mavjud. Bu, ayniqsa, an‘anaviy urf-odatlar mazmuniga ko‗ra, 
oilaviy tarbiyaning yangi qirralari paydo bo‗lishiga taalluqlidir. Shunday qilib, yoshlarning 
dunyoqarashini shakllantirish, estetik tarbiyalashda bugungi oilalar asosiy o‗rin tutadi. Axloqiy 
tarbiyaning mazmuni, shakli va usullari sezilarli o'zgarishlarga duch kelmoqda. Oila tarbiyasini 
o‗rganishda asosan 76 ta oila o‗rganildi. Shu boisdan ham imkoniyat va ma‘naviy qo‗llab-
quvvatlashdan maktab va jamiyat manfaatdor. www.ziyouz.com kutubxonasining eng muhim 
xususiyatlaridan biri uning ikki yo‗nalishda olib borilishidir. Bir tomondan, oilaviy tarbiya 
pedagogikaning an‘anaviy bo‗limi sifatida o‗rganiladi va bu to‗g‗ri yo‗ldir. Boshqa tomondan 
(ayniqsa, keyingi yigirma yil ichida) sotsiologiya va filologiya sohasida tadqiqotlar olib 
borilmoqda. Bu sohaga qiziquvchi olimlarning oila tarbiyasi xususiyatlariga ijtimoiy-falsafiy 
yondashishi matbuotda e‘lon qilingan. Bizningcha, pedagogik, ijtimoiy va falsafiy tadqiqotlar 
ta‘lim nazariyasida mujassamlashgan taqdirdagina shaxs shakllanishini to‗liq anglay oladi. Shu 
sababli oilalarning tarbiyaviy-ijtimoiy vazifalarini o‗rganishda pedagogika, sotsiologiya, falsafa 
va boshqa fanlarning yutuqlarini ta‘limning umumiy nazariyasini o‗rganishga moslashtirish 
maqsadga muvofiqdir. Bu yo'nalish, o'z navbatida, ta'limga kompleks yondashuvni, shaxsning 
shakllanishini va tomonlarni uyg'unlashtirish qobiliyatini pasaytiradigan elementni yaratadi. 
Pedagogik, ijtimoiy-psixologik tadqiqotlarga ko'ra, oila tarbiyasining vazifasi faqat oiladan 
tashqari hissiy bolalarning axloqiy rivojlanishi, shaxsiyatni shakllantirish bilan chegaralanmaydi.
Xulosa qilib aytganda, oila faqat er va xotinning o'zidan iborat emas, balki oila er-xotin, ularning 
farzandlari, eng yaqin tug'ishganlari, qon-qarindoshlik ipi bilan bog'langan kishilardan iborat 
guruh, so'z bilan aytganda, xonadondir. Binobarin,oila odamlarning xohish-istak va maqsadlari 
asosida birlashgan tabiiy, iqtisodiy, huquqiy, ma'naviy munosabatlariga asoslangan ijtimoiy 
birligidir. Komil, barkamol insonni tarbiyalash, voyaga yetkazish haqida musulmon sharqi axloqi 
tarixida inson hayoti uchun dasturulamal, qoʻllanma vazifasini oʻtagan koʻp pandnomalar, xalq 
kitoblari yaratilgan. Bu oʻrinda Prezidentimizning quyidagi soʻzini eslash oʻrinli: ―...bizning 
ulugʻ ajdodlarimiz oʻz davrida komil inson haqida butun bir axloqiy mezonlar majmuini, 
zamonaviy tilda aytganda, sharqona axloq kodeksini ishlab chiqqanliklarini eslashimiz kerak, 
deb bilaman. Ota-bobolarimizning ongu tafakkurida asrlar,ming yillar davomida shakllanib, 
sayqal topgan or-nomus, uyat va andishga, sharm-u hayo, ibo va iffat kabi yuksak axloqiy tuygʻu 
va tushunchalar bu kodeksning asosiy ma‘no-mazmunini tashkil etadi‖. Komillik – mukammalik 
deganidir. 
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
"Shaxs va oila tarbiyasining pedagogikasi" SH. ALQAROV, R. MAMATQULIVA, H.D. 
NORQULOV Toshkent-2009 
2.
A.Q. Munavvarov Oila pedagogikasi Toshkent"O'qituvchi"1994 
3.
O.Hasanboyeva Oila pedagogikasi Toshkent-2007 
4.
Abdurauf Fitrat "Oila" Toshkent Ma'naviyat 2000 
5.
Usmonxon Alimov "Oilada farzand tarbiyasi" Toshkent 2014 
6.
www.ziyo.net