O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari» kafedrasi

ATT- dasturlar, zarur texnik, o’quv-uslubiy vositalarning
kompleksi 
bo’lib, ta’lim oluvchining individual o’qish jarayonini dastur asosida boshqarish 
tushuniladi.
ShKning konstruktiv va funkstional imkoniyatlari shunday beqiyoski, 
ular barcha fanlarni o’qitish, yangi texnologiyalarini yaratish, ta’limni boshqarish 
imkoniyatlarini beradi.
Ta’limda kompyuter texnologiyalari talabalarga kompyuter texnologiyalarini 
o’rganishga sharoit yaratib, o’qishga havas o’yg’otadi. 
Hozirgi paytda fanlar bo’yicha juda ko’plab o’rgatuvchi dasturlar yaratilgan 
bo’lib, bolalar boqchasidan tortib, to atom elektrostanstiyalari xodimlarini o’qituvchi, 
rahbar xodimlarni o’qituvchi dasturlar mavjud.
O’rgatuvchi dasturlarning turlari. 
O’rgatuvchi dasturlarni klassifikastiyalashga asos sifatida o’quvchilar 
faoliyatining xususiyatlari tanlab olingan va 4 ta guruhi qaraladi: O’rgatuvchi 
dasturlar; Nazorat qiluvchi dasturlar; Modellashtiruvchi dasturlar ; Rivojlantiruvchi 
o’yin dasturlar. 
O’rgatuvchi dasturlar
da o’quvchiga nazariy ma’lumotlar beriladi. Materialga 
ilova qilingan savollar va testlar o’quvchi va kompyuter orasida dialog o’rnatadi. 
Savollarga noto’g’ri javoblar berilsa, dastur o’quvchini materialni puxtaroq o’rganish 
uchun orqaga qaytarishi mumkin.
Nazorat qiluvchi dasturlar
olingan bilim va ko’nikmalarni mustahkamlash 
uchun mo’ljallangan. Unda nazariy material o’rganilgan deb faraz qilinib, ixtiyoriy 
tartibda savollar yoki testlar beriladi. O’quvchilar savollarga javob berishadi, to’g’ri 
javoblarga kompyuter dadada beruvchi, noto’g’ri javoblarga maslahatlar beriladi. 
To’g’ri va noto’g’ri javoblar soni sanab boriladi va natijaviy baho e’lon qilinadi.
O’rgatuvchi
dasturlar 1960 yillarda Amerikada paydo bo’lgan va uning asoschisi 
psixolog B.F.Skiner hisoblanadi.
O’rgatuvchi
dasturlar asosida o’rgatuvchi dastur yotadi. O’rganuvchi dasturga 
ergashib uning topshiriqlarini biror ketma-ketlik asosida bajarib boradi. Shu ketma-ketlikka 
qarab o’rgatuvchi dasturlar klassifikastiya qilinadi. O’rgatuvchi dasturlar 2 guruhga 
bo’linadi:

---

Chiziqli o’rgatuvch dastur. Bunda o’quvchi nazariy materialni birin-ketin 
o’rganib boradi. 
Tarmoqlanuvchi o’rgatuvchi dastur. Bunda o’quvchi nazariy materialni 
bergan javobi asosidaar xil yo’nalishdagi ketma-ketlik asosida olib boradi.
Keyigi paytlarda