Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti “Telekommunikatsiyada boshqaruv tizimlarining apparat va dasturiy ta’minoti” kafedrasi

 
 

---

9-Laboratoriya ishi.
BGP protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini o’rganish 
Ishdan maqsad
: BGP protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini 
o’rganish. 
Topshiriq: 
-
9.1-rasmda ko’rsatilgandek qurilmalar interfeyslarini sozlang va 
tekshiring; 
-
BGP protokolini sozlang; 
-
ICMP debugging ni sozlang; 
-
Marshrutlarni tekshirib ko’ring. 
Nazariy qism 
BGP (Border Gateway Protocol - Chegaraviy shlyuz protokoli) – Internet 
tarmog`ida ishlatiladigan asosiy dinamik marshrutlash protokoli hisoblanadi. 
BGP marshrutizatorlari tarmoq mavjudligi haqida ma'lumot almashadilar. 
Tarmoq ma'lumoti bilan birgalikda, ushbu tarmoqlarning turli xususiyati va holatlari 
uzatiladi, BGP eng yaxshi yo'nalishni tanlaydi va marshrut siyosatini yuritadi. 
Yo'nalish ma'lumoti bilan uzatiladigan asosiy xususiyatlardan biri bu axborot 
uzatilgan avtonom tizimlar ro'yxatidir. Ushbu ma'lumot BGP ga tarmoqning qayerda 
avtonom tizimlari joylashganligini aniqlashga, marshrutlashni ilova qilishni istisno 
qilish imkon beradi va shuningdek, undan qoidalarni konfiguratsiya qilishda ham 
foydalanish mumkin. 
Marshrutlash bir avtonom tizimdan boshqasiga bosqichma-bosqich amalga 
oshiriladi. Barcha BGP siyosati asosan tashqi/qo'shni mustaqil tizimlar bilan bog'liq. 
Ya'ni ular bilan bo`ladigan o'zaro munosabatlar qoidalari tasvirlangan. BGP katta 
hajmdagi ma'lumotlar bilan ishlayotganligi sababli (IPv4 uchun mavjud jadval hajmi 
450 mingdan ortiq marshrutni tashkil qiladi), uning konfiguratsiyasi va ishlash 
tamoyillari ichki dinamik marshrutlash protokollaridan (IGP - interior gateway 
protocol – ichki shlyuz protokoli) farq qiladi. 

---

Protokol terminologiyasi 

Ichki marshrutlash protokoli (interior gateway protocol) avtonom 
tizimdagi marshrutlar haqidagi ma'lumotlarni uzatish uchun ishlatiladigan 
protokollardir. 

Tashqi marshrutlash protokoli (exterior gateway protocol) avtonom 
tizimlar o'rtasidagi marshrutlar haqidagi ma'lumotni uzatish uchun ishlatiladigan 
protokollardir. 

Avtonom tizim (autonomous system, AS) - bitta texnik ma'muriyat 
tomonidan boshqariladigan va IGP protokollaridan birida ishlaydigan umumiy 
marshrutlash qoidalariga ega bo'lgan marshrutizatorlar to'plami (AS bir qator IGP 
larni ichki yo'nalish uchun ishlatishi mumkin). 

Tranzit avtonom tizim (transit AS) – avtonom tizim bo'lib, u orqali boshqa 
avtonom tizimlarga trafik uzatiladi. 

Yo'l (path) - uzatilayotgan tarmoqqa erishish uchun kerakli avtonom 
tizimlar sonidan iborat ketma-ketlik. 

Yo'lning atributlari (path attributes, PA) - eng yaxshi yo'lni tanlashga 
imkon beradigan yo'lning xususiyatlari. 

BGP spiker (BGP speaker) – BGP da ishlaydigan marshrutizator. 

Qo'shnilar (neighbor, peer) - marshrutlash ma'lumotlarini almashish 
uchun TCP ulanishining ochiq bo'lgan ikkita marshrutizatori. 

Tarmoq sathidan foydalanish haqidagi ma'lumot (Network Layer 
Reachability Information, NLRI) – IP-prefiks va prefiks uzunligi. 
Protokol ta'rifi 
BGP yo'llarning texnik xususiyatlari (tarmoqli kengligi, kechikishlar va 
boshqalar) asosida emas, balki siyosat asosida eng yaxshi yo'nalishlarni tanlaydi. 
Mahalliy tarmoqlarda, eng muhimi, tarmoqning yaqinlashuvi, o'zgarish vaqti 
hisoblanadi. Marshrutni tanlashda ichki dinamik marshrutizatsiya protokollaridan 
foydalanadigan 
marshrutizatorlar, 
qoida 
tariqasida, 
yo'lning 
texnikaviy 
xususiyatlarini, masalan, ulanish ishlarini o'tkazish usulini solishtirishadi. 

---

Ikki provayderning kanallari orasini tanlashda qaysi kanalda eng yaxshi 
texnik xususiyatlarga ega ekanligini aniqlaydi, lekin kompaniyaning ba'zi ichki 
qoidalari ahamiyatsiz bo'ladi. Misol uchun, qaysi kompaniya uchun arzonroq 
bo'lishi. Shuning uchun, BGP da eng yaxshi yo'nalish filtrlar, marshrutni e'lon qilish 
va attributlarni o'zgartirish yordamida tuzilgan siyosatlar asosida tanlanadi. 
Boshqa dinamik marshrutlash protokollari singari, BGP faqat qabul 
qiluvchining IP-adresiga asoslangan trafikni uzatishi mumkin. BGP dan 
foydalanishni hisobga oladigan marshrut qoidalarini, masalan, paket qaysi 
tarmoqdan yuborilganligi yoki qaysi dastur ma'lumotlarining uzatilishini sozlash 
mumkin emas. Agar siz paketni qanday yo'naltirish kerakligini hal qilsangiz, ba'zi 
bir qo'shimcha mezonlarga, shuningdek, qabul qiluvchining manziliga qo'shimcha 
ravishda, siz siyosatga asoslangan marshrutizatsiya mexanizmidan (PBR-policy-
based routing) foydalanishingiz kerak. 
 
Protokolning asosiy xususiyatlari 
BGP - bu umumiy xususiyatlarga ega bo'lgan yo'l-vektorli protokol: 

Ma'lumotni uzatish uchun TCP ni ishlatadi, bu protokol yangilanishlarini 
ishonchli yetkazib berishni ta'minlaydi (port 179); 

Yangilanishlarni 
tarmoq 
almashtirilgandan 
so'ng 
(muntazam 
yangilanishlarsiz) yuboradi; 

TCP ulanishlarini tekshirish uchun doimiy xabarlarni muntazam ravishda 
jo'natadi; 

Protokol o'lchami metodik vektor yoki atribut deb ataladi. 
Avtonom tizim (autonomous system, AS) Internet tarmog'i bilan, yaxshi 
aniqlangan marshrutlash siyosati (RFC 1930) bilan ishlovchi, bir yoki bir nechta 
operatorlar tomonidan boshqariladigan IP-tarmoqlar va marshrutizatorlar tizimi. 
Avtonom tizim raqamlari (autonomous system number, ASN): 

0-65535 (dastlab 16-bit ASN uchun belgilangan oraliq); 

65536-4294967295 (ASN 32-bit uchun yangi qator (RFC 4893)). 
Foydalaniladigan raqamlar: 

0 va 65535 (zahiralangan); 

---


1-64495 (umumiy raqamlar); 

65552-4294967295 (ommaviy raqamlar); 

64512-65534 (xususiy raqamlar); 

23456 (16 bitli interval bilan ishlaydigan qurilmalarda 32 bitli intervalni 
ifodalaydi). 
Protokol ishlash jarayonining tavsifi 

Qo'shni jadval (neighbor table) - barcha BGP qo'shnilarining ro'yxati; 

BGP jadvali (BGP table, forwarding database, topology database - BGP 
jadvali, ma'lumotlar bazasi, topologiyalar bazasi): 
-
Har bir qo'shnidan olingan tarmoqlar ro'yxati; 
-
Belgilangan tarmoqlarga bir nechta yo'l bo'lishi mumkin; 
-
Har bir yo'l uchun BGP atributlari; 

Yo’naltiruvchi (marshrutlash jadvali) jadval - tarmoqlar uchun eng yaxshi 
yo'llarning ro'yxati. 
8.1-rasm. BGP protokolining marshrutlash jadvali 
Odatiy holatda, BGP, har 60 soniyada saqlanadigan xabarlarni yuboradi. 
Agar qabul qiluvchiga bir necha yo'l bo'lsa, marshrutizator qo'shnilarga 
barcha imkoniyatlarni emas, balki BGP jadvalidan faqatgina eng yaxshi yo'nalishni 
e'lon qiladi. 
Ichki BGP (Internal BGP) va tashqi BGP (External BGP) 

---


Ichki BGP ((Internal BGP, iBGP) - BGP avtonom tizimning ichida 
ishlaydi. iBGP ning qo'shnilariga bevosita aloqasi yo'q. 

Tashqi BGP (External BGP, eBGP) - BGP avtonom tizimlar orasida 
ishlaydi. Odatiy holda, eBGP qo'shnilari to'g'ridan-to'g'ri bog'liq bo'lishi kerak. 
IBGP marshrutizatorlari tranzit bo'lmagan AS da ishlayotgan bo'lsa, ular 
orasidagi aloqa to'liq bo'lishi kerak. Bu protokol tamoyili - AS chegarasida 
joylashgan marshrutizator yangilangan bo'lsa, uni barcha qo'shnilariga yuboradi; 
Avtonom tizim ichida bo'lgan qo'shnilar endi ushbu yangilanishni tarqatishmaydi, 
chunki ular AS ichida bo'lgan barcha qo'shnilar uni allaqachon qabul qilgan deb 
hisoblashadi. 
Protokol taymerlari 

Jonli ushlab turish oralig`i (Keepalive Interval) – saqlanadigan xabarlarni 
yuborish vaqti oralig'i. Odatiy holda (default) 60 soniya. 

Vaqtni ushlab turish (Hold Time) – yo`qotilgan qo`shni marshrutizatorni 
mavjud bo`lmay qolgan vaqt oralig`i. Odatiy holda (default) 180 soniya. 
BGP xabar turlari 
Barcha BGP xabarlarida ushbu sarlavha formati mavjud: 
8.2-rasm. BGP xabarining sarlavha formati 
BGP xabar sarlavhasi maydonlari: 

Marker (Marker) – moslik uchun sarlavhaga kiritilgan maydon. Maydon 
hajmi 16 bayt, barcha baytlar 1 bo'lishi kerak. 

---


Length (Uzunlik) - sarlavhani o'z ichiga olgan oktetdagi barcha xabarning 
uzunligi. Ushbu maydondagi qiymat 19 dan 4096 gacha bo'lishi mumkin. 

Type (Tur) – jo`natiladigan xabarning turi: 

1 — OPEN (ochiq); 

2 — UPDATE (yangilangan); 

3 — NOTIFICATION (bildirishnoma); 

4 — KEEPALIVE (jonli saqlovchi). 
 
Qo`shnilar bilan aloqa holati 

Idle (bo`sh, ishlamayotgan); 

Connect (ulash); 

Open sent (ochiq uzatilgan); 

Open confirm (ochiq tasdiqlash); 

Active (faol); 

Established (tashkil etilgan).