Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti “Telekommunikatsiyada boshqaruv tizimlarining apparat va dasturiy ta’minoti” kafedrasi

 
 

---

8-Laboratoriya ishi.
OSPF protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini o’rganish 
Ishdan maqsad
: OSPF protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini 
o’rganish.
 
Topshiriq: 
-
8.1-rasmda ko’rsatilgandek qurilmalar interfeyslarini sozlang va 
tekshiring; 
-
OSPF protokolini sozlang; 
-
Hududni (area) o'rnating va unga tarmoq segmentlarini kiriting; 
-
Marshrutlarni tekshirib ko’ring. 
Nazariy qism 
OSPF (Open Shortest Path First) - link-state texnologiyasiga asoslangan va 
qisqa yo'lni topish uchun Dijkstra algoritmidan foydalanib, dinamik marshrutlash 
protokoli. OSPF protokoli IETF tomonidan 1988 yilda ishlab chiqilgan. 
Protokolning eng so'nggi versiyasi QRM 2328 (1998) da keltirilgan. OSPF - bu Ichki 
Gateway Protokoli (IGP). OSPF protokoli avtonom tizimning marshrutizatorlari 
o'rtasida mavjud marshrutlar haqida ma'lumot tarqatadi.
OSPF protokoli quyidagi xususiyatlarga ega. 
- sinfsizlik: protokol sinfsiz ishlab chiqilgan. Shuningdek u VLSM ni ishlatish 
va CIDR marshrutizatsiyasida ishlaydi; 
- samaradorlik: marshrutda o‘zgarish bo‘lsa marshrutizatsiyani yangilash 
(doimiy bo‘lmagan yangilanish)ni ishga tushiradi. Protokol optimal yo‘lni to‘plash 
uchun SPF ni qisqa yo‘lni izlash algaritmini ishlatadi; 
- tez bir xillikka erishish: tarmoq o‘zgarganligini tez translyasiya qilish; 
- masshtablik: kichik va katta tarmoqlarda ishlatishga mo‘ljallangan. Ierarxik 
tuzilishni qo‘llab-quvvatlash uchun marshrutizatorni bitta maydon (area)ga 
guruhlash mumkin; 
- xavfsizlik: MD5 Message Digest autentifikatsiyasini qo‘llab-quvvatlaydi. 
Agar bu funksiya yoqilgan bo‘lsa, OSPF marshrutizatorlar oldindan berilgan bir xil 

---

parolli teng huquqli qurilmadan marshrutizatsiyaning faqat shifrlangan xabarlarini 
qabul qiladi; 
- Ma’muriy masofa (MM): marshrut manbasining ishonchlilik qiymatini 
ko‘rsatadi. OSPF protokolining MMsi 110 ga teng. OSPF marshrutizatsiya 
protokolining 3 ta asosiy komponenti mavjud. OSPF protokoli 3 ta ma’lumotlar 
bazasini yaratadi va xizmat ko‘rsatadi:
- qo‘shni qurilmalar to‘g‘risida ma’lumotlar bazasi: qo‘shni qurilmalarning 
jadvalini yaratadi; 
- kanal holati to‘g‘risida ma’lumotlar bazasi (LSDB): topologiya to‘g‘risida 
jadval yaratadi; 
- jo‘natmalar to‘g’risidagi ma’lumotlar bazasi: marshrutizatsiya jadvalini 
yaratadi. 
OSPF protokoli marshrutizatsiya ma’lumotlarini uzatish uchun xabarlarni 
almashishda 5 ta turdagi paketni ishlatadi. 
-
salomlashish paketi (hello); 
-
ma’lumotlar bazasini tavsiflovchi paket (DBD);
-
kanal holati paketi (LSR); 
-
kanal holatini yangilash paketi (LSU); 
-
kanal holatini tasdiqlash paketi (LSack). 
Bu paketlar qo‘shni marshrutizatorlarni aniqlash uchun va tarmoq to‘g‘risida 
aniq ma’lumotga ega bo‘lish maqsadida marshrutizatsiya ma’lumotlarini almashish 
uchun ishlatiladi. 
OSPF protokolini quyidagi usullardan birida ishlatish mumkin: 
- bitta maydon uchun OSPF. Magistral yoki nol maydon deb nomlanuvchi 
bitta maydonda joylashgan (0 maydon);
- bir nechta maydonlar uchun OSPF. OSPF protokoli ierarxik tartibda bir 
nechta maydonlar yordamida ishlatiladi. Barcha maydonlar magistral maydonga (0 
maydon) ulanishi shart. Maydonlar orasida ulanishni amalga oshiruvchi 
marshrutizatorlar chegaraviy marshrutizatorlar deyiladi. 
OSPF quyidagi afzalliklarga ega: 

---

- Masofa vektorlarini yo'naltirish protokollari bilan solishtirganda yuqori 
yaqinlik darajasi; 
- Argumentlar uzunligi tarmoq maskalarini (VLSM) qo'llab-quvvatlash; 
- Eng qisqa yo'llar daraxtini qurish bilan tarmoqli kengligidan maqbul 
foydalanish.