K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

 
8-laboratoriya ishi. Havoning mikroblar sonining aniqlash. 
Krotov apparati yordamida havoni ekish 
Havoning mikroorganizmlar bilan ifloslanish darajasini aniqlash-
ning usuli – Krotov apparati yordamida tadqiqot olib borishdir. Havoni 
mikrobiologik jihatidan o‗rganishning aspiratsiya metodi havoni maxsus 
fitr qog`ozlari, suyuqliklar, kukunlar va mikroorganizmlarni ushlab qola 
oladigan boshqa materiallar orqali filtrlash yoki aspiratsiyalashga (so‗rib 
olish) asoslangan. Havoni mikrobiologik jihatidan o‗rganish 11-jadvalda 
ko‗rsatilgan tartibda amalga oshirilishi mumkin: 
Mikrobiologik nazorat bo‗yicha mavjud ko‗rsatmalarga muvofiq 
SES hodimlari kvartalda kamida bir marta dorixonalardagi havoning 
mikrobiologik holatini o‗rganib turishadi. Buning uchun dorixonaga qa-
rashli uylarning barchasidan proba olinadi va xona havosining 
tarkibidagi mikroorganizmlar miqdori va havoning mikrob soni aniq-
lanadi. Odatda, havoning mikrobiologik holatini nazorat qilishda Krotov 
apparatidan foydalaniladi. Chunki Krotov apparatining havoni so‗rib 
filtrlash tezligi 25 l/min ni tashkil etadi. Bakteriyalarning umumiy 
miqdorini aniqlash uchun 100 l, achitqilar, mog`or zamburug`lari va 
sanitar-ko‗rsatkichli mikroorganizmlar – oltinsimon stafilokokklarni 
aniqlash uchun esa 250 l havo tekshirib ko‗riladi. Saprofit bakteriyalarni 
o‗stirish uchun GPA muhiti, ipsimon zamburug`lar va achitqilar uchun 
suslo-agar va Saburo agari, oltinsimon stafilokokklar uchun esa tuxum 
sarig`idan bo‗lgan tuzli agar qo‗llaniladi. Bunda aptekaning har bir 
xonasiga ozuqa muhiti to‗ldirilgan Petri kosachalaridan bir nechtasini 
qo‗yib, ekma olinadi. GPA va tuxum sarig`idan bo‗lgan tuzli agardagi 
ekmalar 37
0
C issiq termostatda 24 soat davomida saqlanadi. Saburo 
muhitidagi ekmalar esa 22-28
0
C issiqlikdagi termostatda 4sutkagacha 
saqlanadi. O`stirish jarayoni yakunlangandan keyin hosil bo‗lgan kolo-

---

175 
niyalar ko‗zdan kechiriladi va 1 m
3
havo tarkibidagi mikroorganizmlar 
miqdori hisoblab chiqiladi. Tuxum sarig`idan bo‗lgan agarda o‗sadigan 
oltinsimon stafilokokkning identifikatsiyasi o‗tkaziladi. Apteka bino-
sidagi turli xonalar havosining normal mikrob soni 11-jadvalda ko‗rsatib 
berilgan: