K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

9-jadval 
Suvdagi mikroblar sonini aniqlash 
Tadqiqot bosqichlari 
Probirkalar 
Suvning suyultirilishi 
Muhitga qo‗shiladigan suv 
miqdori ml. 
GPA ml 
Natija 
Xulosa 
1:10 1:100 1:1000 
1 
1 
1 
15 15 15 
 
5-laboratoriya ishi. Suvning koli-titrini aniqlash 
 
Suvning koli-titrini aniqlashda ko‗pincha ikki bosqichli achitish 
usulidan foydalaniladi (10-kadval). Birinchi bosqich- Eykman muhiti 
(GPSH) ga materialni ekish. Eykman muhtining eritmasi ikki xil 
konsentratsiyada tayyorlanadi: A) tarkibida 1% pepton, 0,4% osh tuzi va 
0,5% glyukoza bo‗lgan eritma. B) Yuqoridagi komponentlarning o‗n 
karra ko‗paytirilgan miqdordagi aralashmasi. Og`zi po‗kak bilan 
yopiladigan probirkalarning har biriga Eykman muhitining eritmasidan 
10ml dan quyiladi. Bu muhit ozgina hajmdagi suv tarkibida 
mikroorganizmlarni o‗rganishda qo‗llaniladi. Eykman muhititning 
konsentrlangan eritmasi esa og`zi po‗kak bilan bekitiladigan 
probirkalarga 1ml dan (9-jadval) , kolbalarga esa 10ml dan solinadi. Har 
bir probirka yoki kolbadagi konsentrat tarkibiga kirgan moddalar 
nisbatiga muvofiq holda 10ml va 100ml suv qo‗shiladi. Yuqorida aytib 
o‗tganimizdek, vodoprovoddan o‗rganish uchun olinadigan suv miqdori 
500ml dan kam bo‗lmasligi kerak. Eykmanning konsentrlangan muhiti 
solingan probirkalarning har biriga 10ml dan, kolbalarga esa 100ml dan 
suv quyiladi. Ekmalar 43
0
C issiqlikda 24soat o‗stiriladi. Ikkinchi 
bosqich- tekshirish uchun olingan namunalarning barchasida material 
olib, Endo muhiti yoki rozol-differentsial-agar (RDA) ga ko‗chirib qayta 

---

172 
ekiladi. RDA-GPA ga 5% o‗t, 1% laktoza, 0,1% glyukoza va rozol 
kislotasi indikatori qo‗shib tayyorlangan qattiq ozuqa muhitidir. pH 7,0-
7,2 da sterillangandan keyin binafsha tusga kiradi. RDA ga ichakning 
tayyoqchasimon bakterirayalari tushib qolganda muhit sariq rangga 
kiradi, kondensatsion suv esa ko‗piklanib, agar yorilib ketadi. 
O`rganilayotgan material tarkibida 
E. coli
borligini aniqlash uchun uni 
mikroskopda tekshirib ko‗rish kerak: agar surtmada gramm manfiy 
tayoqchalar ko‗zga tashlansa, tekshirishdan olingan natijalari musbat 
hisoblanadi.