Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Ma’lumot uchun!
Qaror, ajrimda ekspert hal qiladigan masalalar 
aniq va ravon savollar tariqasida ko‘rsatiladi. Masalan; “15.05.1995 
yilda “M” nomidan yozilgan arizaning chap tomonidagi “tekshirib hal 
qilinsin...” - degan yozuv “M” tomonidan yozilganmi. Yozuv tagida 
“R” ning nomidan qo‘yilgan imzoni “R” ning o‘zi bajarganmi? 
Arizaning asosiy matni yuqoridagi buyruqni ifoda etuvchi yozuv va 
imzolar bir kishi tomonidan yozilganmi? kabi savollar bo‘lishi 
mumkin. 

---

126 
qilinadi. Imzo namunalarini bajarishda gumon qilinuvchi har bir varaqqa 
alohida yozishi talab qilinadi, oldingi yozilgan imzosini kuzatib turish 
imkoni bo‘lmasligi lozim. Bu dastxat (imzo) namunalarini bajarishda 
gumon qilinuvchining o‘z xatini (imzosini) o‘zgartirib yozish imkonini 
kamaytiradi. 
Ekspertiza tayinlash haqidagi qaror (ajrim)da tekshiriluvchi 
hujjatlar 
bilan 
bir 
qatorda 
hujjat 
rekvizitlari, 
eksperimental 
namunalarning necha varaqdaligi alohida qayd etiladi. 
Nazorat savollari: 
1.
 
Ashyoviy dalil sifatida hujjatlarni kriminalistik tekshirishning 
ahamiyati nimalardan iborat? Ushbu protsessual harakat ko‘proq qaysi 
jinoyatlar bo‘yicha qo‘llaniladi?
2.
 
Kriminalistik xatshunoslik nima? Dastxatning identifikatsiyaviy 
belgilari qanday aniqlanadi?
 
Kazuslar: 
 
1-kazus 
Navoiy viloyati Qaranda tuman prokuraturasi 2014 yil 11 martdagi 
“Qishloq xo‘jaligida islohotlarni amalga oshirishga qaratilgan qonunlar 
ijrosini ta’minlashga oid qo‘shimcha chora tadbirla to‘g‘risida”gi 
Prezident farmoni ijrosi ustidan tegishli nazorat tadbirlari olib borildi. 
Xususan Karmana tumanida yashovchi fuqaro I.ning arizasi yuzasidan 
o‘tkazilgan tekshirishdan 2014 yilning may oyida fuqaro M. tomonidan 
qarindoshlari S. va J.larning imzolarini qalbakilashtirib ularning 
nomidan dehqon xo‘jaligi uchun er ajratish to‘g‘risida tuman hokimi
nomiga soxta ariza tayyorlab, ko‘rib chiqish uchun xokimlik xuzuridagi 
er ajratish komissiyasiga taqdim qilinganligi aniqlandi.
Tuman xokimligi xuzuridagi er ajratish komissiyasi azolari o‘z 
mansab vakolatlarini suiste’mol qilib, dehqon xo‘jaligi uchun er ajratish 
to‘g‘risida tuman xokimi nomiga yozilgan soxta arizaga tegishli tartibda 
xulosa berib, dehqon xo‘jaligi yuritish uchun er ajratish to‘g‘risida qaror 
qabul qiladi.
 Ushbu vaziyatda imzoni qalbakiligini aniqlashda qanday turdagi
ekspertiza tayinlanadi? Qo‘lyozma matnlarni kriminalistik umsulda
tekshirishda qanday usullardan foydalaniladi? Arizani 

---

127 
soxtalashtirish va imzolarni aniqlashda qanday dalillarni qo‘lga kiritish 
lozim?