Omuxta yem texno 111

Tabiiy kiyalik burchagi. Don massasi uzida turli xil komponentlarni sakdlaydi, bu 
esa donning okuvchanligiga ta`sir ko`rsatadi. Okuvchanligi tufayli xom ashyo 
massasi noriyaldarda, transporterlarda va boshqa mashinalardva oson harakat qiladi. 
SHuningdek, xom ashyoni bunkerlarga, siloslarga joylashtirishda va uzi okizar 
kuvular erdamida ularning chiqarib olishda ushbu xususiyati askatadi. Saqlash 
jarayonida okuvchanlik kamayadi. 
Tabiiy kiya burchagi deb sochiluvchan aralashmaning gorizontal tekistlikka tushib 
hosil qilgan konus asosining diametri bilan tashkil qiluvchisi orasidagi burchakka 
aytiladi. 
Ishkalanish burchagi deb sochiluvchan aralashmaning kiya yuza buylab harakatga 
kela boshlagan eng kichik burchagiga aytiladi. 
Xom ashyoning okuvchanligi darajasiga xom avshe massasidagi kattik jismlarning 
granuldametrik tarkibi va tabiati ta`sir ko`rsatadi. Bo`lar don va aralashmalar 
yuzasining holati, tapvsifi, shakli, ulchamlari, namligi, aralashmalarning tarkibi va 
miqdori, shuningdek sirkanuvchi yuzadan, materialdan va shaklidan iborat. 
Don massasining namligi oshib borgan sari uning rkuvchanligi kamayadi va 
aksincha, tabiiy kiya burchagi ortib boradi. 
Koida bo`yicha, uzi okizar kuvurlarning minimal ogish burchagi ishkalanish 
burchagidan 5...10
0
ga ko`proq qabul qilinadi. 

---

33 
Bur va tuzning sochiluvchan xossalarining uzgarishiga ulardagi namligi ta`sir 
ko`rsatadi. Tuzning namligi 1% gacha va burning namligi 6% gacha bo`lganda 
yaxshi sochiluvchanlikka ega. 
Kovushkoklik. Suyuk komponentlarning (melassa, yog`, fosfatid kontsentrati) 
texnik xossalari asosan kovushkokligi bilan belgilanadi. Omixta yem sochiluvchan 
massasi bilan suyuk komponentni byuir tekisda aralashtirish aynan kovushkoklikka 
bog`liq: kovushkoklik kanchalik past bo`lsa, aralashtirish shunchalik yaxshi kechadi. 
Melassa, yog`, fosfatid kontsentratlari omixta yem tayyorlashning texnik jarayoniga 
kiritilganda isitiladi, chunki isitishda ularning kovushkokligi kamayadi.
Uz – uzidan sarflanishi. Tayyor omixta yem ulchami shakli va zichdligi turldicha 
bo`lgan zarrachalararaldashmasi ko`rinishida bo`ladi. Omixta yem harakati 
jarayonida, ayniksa erkin tushishida (silosda) zarrachalarning bir – biriga nisbatan 
uzaro joylashuvi sodir bo`ladi. Bu uz – uzidan saralanish jarayonidir. Uz – uzidan 
saralanishda nisbatan kichik zarrachalar pastga tushishi natijasida omixta yem – sifati 
buzilishi mumkin. Ma`lum darajada suyuk komponentlarning kiritilishi sochiluvchan 
aralashmaning uz – uzidan saralanish jarayoniga tuskinlik qiladi.