Феъл сыз туркуми

2. RAVISHDOSH. 

 

 

Harakatning  belgisini  ko'rsatadigan  gapda  ko'pincha  hol  yoki  ergash 

gapning  kesimi  vazifasini  bajarishga  xos  bo'lgan  fe'l  formasi  ravishdosh 

deyiladi.  Masalan:  Yuzlaringni  silab-siypalab,  baxting  bor  deb  esadi  yellar 

(H.O.). Yoki: Zavodga ishlagani bordik. Yomg'ir tingach, ufq qizardi. Barcha 

fe'llar kabi ravishdosh ham o'timli, o'timsizlik, nisbat, bo'lishli, bo'lishsiz, zamon 

kategoriyalariga ega. Masalan: Olgach – o'timli, o'qilib – o'timsiz, o'qib – aniq 

nisbat, o'qilib – majh 

ullik  nisbat,  o'qitib  –  orttirma  nisbat,  o'qigach  –  bo'lishli,  o'qilmagach  – 

bo'lishsiz, o'qigach – o'tgan zamon, o'qilib – hozirgi zamon, kelmaguncha – 

kelasi zamon. 

 

Ravishdoshlarning  zamoni  shu  gapdagi  tuslangan  fe'llar  zamoniga 

nisbatan  belgilanadi,  ya'ni  nisbiy  bo'ladi.  Ammo  u  bilan  moslashmaydi. 

Tuslangan ravishdoshlarning zamoni aniq. Grammatik jihatdan ravishdoshlar ikki 

guruhga bo'linadi:  

 

1. 

Tuslanadigan ravishdoshlar.  

2. 

Tuslanmaydigan ravishdoshlar.