Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

4-BOB. PERSONALNI REJALASHTIRISH
4.1. Personalni rejalashtirish: mohiyat, maqsad va vazifalar
Personalni rejalashtirish 
— personalni rivojlantirish, uning kasbiy va 
malaka tarkibini hisobga olish, personalga umumiy va qo’shimcha 
ehtiyojni aniqlash, xodimlardan foydalanishni nazorat qilishga qaratilgan 
aniq maqsadga yo’naltirilgan faoliyatdir.
Personalni rejalashtirishning asosiy afzalliklari quyidagilarda namoyon 
bo’ladi:
—
xo’jalik faoliyati strategiyasiga taalluqli kadrlar masalalari va ehtiyoji 
(tashqi va ichki)ni aniqlash;
—
xo’jalik faoliyati yuritish strategiyasini ishlab chiqish jarayonida 
amalga oshirilishi kerak bo’lgan kadrlar masalalari va investitsiyalarini 
belgilash;
—
kadrlar bo’yicha dasturlarning xo’jalik faoliyatini yurgizish umumiy 
strategiyasiga muvofiqligini kafolatlash;
—
personal bilan ishlash yordamida korxona raqobat bardoshligini, 
uning samaradorligini oshirish;
—
personalning ortishi yoki uni qisqartirish bilan bog’liq rejalarni 
amalga oshirish.
Personalni rejalashtirishning mohiyati
 
kadrlarga ularning 
qobiliyatlari, qiziqishlari hamda ishlab chiqarish talablariga muvofiq zarur 
vaqtda va kerak bo’lgan miqdorda ish o’rni takdim etish uchun shart-
sharoitlar yaratishdan iboratdir. Ish o’rinlari mehnat unumdorligi va 
qiziqish uyg’otishi nuqtai nazaridan mehnat kishisiga eng maqbul ravishda 
o’z qobiliyatini rivojlantirish imkonini yaratishi, mehnat unumdorligini 
oshirishi. munosib mehnat sharoitlari yaratish va ish bilan bandlikni 
ta’minlash talablariga javob berishi kerak.
Personalni rivojlantirish ham tashkilot rahbariyati, ham uning personali 
manfaatlarini ko’zlagan holda amalga oshiriladi. Personalni rejalashtirish 
yanada yuqoriroq mehnat unumdorligiga erishish uchun qiziqish va ishdan 
qoniqish hissini uyg’otishi kerak. Insonlarni birinchi navbatda, ularning 
qobiliyatlarini o’stirish uchun sharoit yaratilganligi hamda yuqori va 
doimiy ish haqi, kafolatlangan ish joylari qiziqtiradi. Shuning uchun 
personalni rejalashtirishning eng muhim vazifalaridan biri firmaning 
barcha xodimlari manfaatlarini hisobga olishdir.
Personalni rejalashtirish vositalari bilan ish beruvchilar va ish 
94

---

yollanuvchilarning iqtisodiy hamda boshqa manfaatlarini tenglashtirish 
vazifasini bajaradi. Tashkilot personali bilan ishlash tizimida personalni 
rejalashtirishning o’rni yanada oshib bormokda.
Hozirgi vaqtda hamma joyda ham personalni rejalashtirishga ishlab 
chiqarishni rejalashtirishdek muhim ahamiyat berilmaydi. Holbuki, ishlab 
chiqarishdagi tashkiliy-texnologik o’zgarishlar personalni oldiga qo’yilgan 
ishlab chiqarish va boshqaruv vazifalarini hal etishlari uchun o’z vaqtida 
tayyorlashni talab etadi.