Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

bir muhim masalaga
to„xtalib o„tmoqchiman. 
Ozod va obod O„zbekiston uchun bugun Amir Temur shaxsiyati va merosi nima 
uchun kerak? 
Buyuk ajdodimizning qaysi fazilatlari biz uchun aziz? 
Birinchidan
, Amir Temur avvalo qudratli davlat qurgan. Davlat qudratli bo„lmasa, 
betakror ma‟naviy meros ham, obidalar ham, tarixiy yodgorliklar ham bo„lmasdi. 
O„zbekistonning bugungi ozodligini mustahkamlash davrida Amir Temur biz 
uchun buyuk davlat asoschisi sifatida qadrlidir. U davlat poydevorini qurgan, 
davlatning huquqiy asoslarini barpo etgan. Uning davlatchilik borasidagi fikrlari 
nafaqat o„z davri, balki kelgusi avlodlar uchun ham katta ahamiyat kasb etadi. 
Amir Temur o„z davlatini faqat kuchga suyanib boshqargani yo„q. Afsuski, ba‟zi 
manbalar va tadqiqotlarda shunday fikrlar bayon qilinadi. Shaxsan men bu nuqtayi 
nazarga qarshiman. Agar bu davlat faqatgina kuchga tayangan holda tuzilgan bo„lsa 
edi, avvalambor, bunchalik uzoq davr turolmasdi. 
Amir Temur o„z davlatini aql-zakovat va huquqiy asos bilan idora etgan, desak, 
adolatdan bo„ladi. 
Uning 
«Davlat ishlarining to„qqiz ulushini kengash, tadbir va mashvarat, 
qolgan bir ulushini qilich bilan amalga oshirdim»
, degan so„zlari buning yorqin 
dalilidir. 
Ikkinchidan,
Amir Temur bundan 600 yil avvaloq hech qanday davlatning 
qo„shnilari bilan o„zaro aloqa tuzmasdan, ya‟ni bugungi til bilan aytganda, 
hamkorliksiz
istiqboli bo„lmasligini teran va yaxshi anglagan. Shu sababli, u 

---

460 
Yevropa va Osiyoni bog„lashga xizmat qilgan ulkan ishlarni amalga oshirgan. Bir 
tomondan – Xitoy, Hindiston, bir tomondan – Fransiya va Angliya, yana bir 
tomondan – Rum, Ispaniya, Italiya, Misr va boshqa davlatlar bilan aloqalar o„rnatgan 
va shu munosabatlarni mustahkamlashga uringan. 
Amir Temur faoliyatidagi biz uchun ibratli nuqtalardan yana biri shundaki, u 
savdo-iqtisod munosabatlari orqali xalqlar, mamlakatlar o„rtasida yagona makon 
barpo etish sohasida shunday yutuqlarga erishganki, bunga qoyil qolmasdan ilojimiz 
yo„q. 
Amir Temur Ispaniya qiroli Genrix III, Fransiya hukmdori Karl VI, Angliya qiroli 
Genrix IV saroylariga elchilar yuborib, mutanosib ravishda ispaniyalik, fransiyalik, 
angliyalik, xitoylik va boshqa qator xorijiy elchilarni o„z saltanatida qabul qilgan. 
Sohibqironning Fransiya qiroli Karl VI ga yozgan xatidagi quyidagi fikri diqqatga 
sazovordir: