Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
4.5-расм. Интернетдан фойдаланувчилар сонининг улар ѐшига 
боғлиқлик графиги 
Интернетдан фойдаланувчилар сони (фоизда) 
Интернетдан фойдаланувчилар ѐши 

---

93 
Интернетдан фойдаланувчиларнинг ўртача йиллик даромади 
ўртача 
аҳоли 
даромадидан 
катта 
бўлсада, 
тармоқдан 
фойдаланувчилар доирасининг кенгайиши билан бу кўрсаткич аста-
секин қисқармоқда. 
Интернетдан фойдаланувчилар маълумот даражаси анча юқори 
— уларнинг камида 70 фоизи олий ѐки ўрта маълумотга эга. 
Интернетдан фойдаланувчиларнинг қарийб 45 %и турмуш 
қурган. 
4.3. Тармоқ бўйлаб ҳаракатланиш жараѐни 
 хусусиятлари 
Фойдаланувчиларнинг Интернет бўйлаб ҳаракатланиш ва 
Тармоққа самарали ишлаш тамойиллари мантиқини тушуниш, 
айниқса, унинг ресурсларидан тижорат фаолиятида фойдаланиш
учун web-сайтлар турлари ва улар бажарувчи функциялар ҳақида 
яхши тасаввурга эга бўлиш лозим. 
web-сайтлар бажарувчи функциялардан келиб чиққан ҳолда 
уларни иккита асосий гуруҳга тақсимлаш мумкин: 

навигацион сайтлар; 

якуний сайтлар. 
Бундай тақсимлашни Интернет муҳитида фойдаланувчилар 
навигацияси 
умумий 
мантиқи 
билан 
асосланади. 
Дастлаб 
фойдаланувчи биринчи гуруҳдаги серверлар ѐрдамида талаб 
қилинувчи ресурсларни топиши лозим, шундан кейингина улардан 
фойдаланиш мумкин бўлади. Агар бу вазиятга сайт эгасининг нигоҳи 
билан қарайдиган бўлсак, бу сайтнинг самарали ишлаши учун иккита 
вазифа ҳал этилиши лозим.
Биринчидан, аввал унга фойдаланувчиларни жалб этиш керак 
бўлади. Бу вазифа биринчи гуруҳдаги сайтлар ѐрдамида ҳал 
қилинади. Иккинчидан, такрор ташриф буюриш сонининг максимал 
бўлишини таъминлаш талаб қилинади. Бу вазифа фойдаланувчиларга 
хизмат кўрсатиш, ахборот тақдим этиш, уларнинг вақтни қизиқарли 
ўтказишини таъминлаш ҳисобига ҳал этилади. 
Қуйидаги расмда web-сайтлар умумий таснифи келтирилган. 

---

94