Mavzu: qishloq xo’jaligida yer resurslaridan foydalanish muammolari

6 -jadval 
Er mahsuldorligini hisoblash uchun zarur bo’lgan malumotlar 
t\r 
Ko’rsatkichlar 
Paxta 
Bug’doy 
Bazis 
yili 
Hisobot 
yili 
Bazis 
yili 
Hisobot 
yili 
1 
Ekin maydoni, ga
160 
158 
257 
257 
2 
Hosildorligi, ts/ga
22,5 
23,9 
45 
57 
3 
Yalpi hosil, ts 
3600 
3783 
11565 
14692 
4 
1ts mahsulotni taqqoslash 
bahosi (bazis yilini), sum
17890 
17890 
4463 
4463 
5 
Yalpi mahsulot 
(taqqos.bahoda) ming so’m
64404 
67678 
51614 
65570 
6 
1 gektar hisobiga olingan 
yalpi mahsulot, ming so’m 
402,5 
428,3 
200,8 
255,1 
7 
Kadast maydonga 
aylantirish koeffitsent
1,0 
1,0 
0,5 
0,6 
8 
Kadastr 
maydon,ga 
(1qator:7qator100) 
160 
158 
128,5 
154 
Manba,Namangan viloyati suv xo’jaligi boshqarmasi mag’lumotlari asosida tuzildi
 
Birinchi navbatda 7-jadvaldagi maьlumotlar asosida yerdan foydalanish 
samaradorligi darajasi va uning o’zgarish aniqlanadi:Bazis yili uchun 
1
,
402
5
,
288
116018
5
,
128
160
51614
64404
0
0
0








М
ЯМ
ЕрМ
ming so’m
Hisobot yili uchun 
1
,
427
312
133248
154
158
65570
67678
1
1
1








М
ЯМ
ЕрМ
ming so’m
Umumiy o’zgarishi: 

---

54 
25
1
,
402
1
,
427
5
,
288
116018
312
133248
0
0
1
1











М
ЯМ
М
ЯМ
ming so’m 
Demak, 1 gektar yer maydoni hisobiga yetishtirilgan yalpi mahsulot 
hisobot yilida 427,1 ming so’mni, bazis yilida 402,1 ming so’mni tashqil qilgan, 
natijada yer mahsuldorligi darajasi hisobot yilida bazis yiliga nisbatan 25 ming 
so’mga yoki 6,2 % ga oshgan.
Ushbu o’zgarish yuqorida qayd qilganimizdek, ikki omil hisobiga yuzaga 
kelgan.
1-omil-kadastr maydon o’zgarishining taьsiri:
3
,
30
1
,
402
8
,
371
5
,
288
116018
312
116018
0
0
1
0











М
ЯМ
М
ЯМ
ming so’m 
Demak, kadastr maydonning 23,5 gektarga kamayishi natijasida 1 gektar 
hisobiga olingan yalpi mahsulot hajmi (er mahsuldorligi) hisobot yilida bazis yiliga 
nisbatan 30,3 ming so’mga yoki 7,5 % ga kamaygan. 
2-omil - yalpi mahsulot hajmi o’zgarishining taьsiri:
3
,
55
8
,
371
1
,
427
312
116018
312
133248
1
0
1
1











М
ЯМ
М
ЯМ
ming so’m 
Demak, hisobot yilida bazis yiliga nisbatan yalpi mahsulot hajmining 
17230 ming so’mga oshishi natijasida 1 gektar hisobiga yetishtirilgan yalpi 
mahsulot hajmi 55,3 ming so’mga yoki 14,8 % ga oshgan.
Demak, yer mahsuldorligi darajasining oshishi asosan yalpi mahsulot 
hajmining oshishi natijasida yuzaga kelgan.