Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги эстетика фанидан намунавий

 
 
Фаннинг ўқув дастури Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий 
университети Илмий-услубий кенгаши томонидан тавсия этилган (2011 йил 
19 августдаги 1-сон баённома). 

---

3 
КИРИШ 
Ўзбекистонда мустақилликка эришилган дастлабки кундан бошлаб фан, 
таълим ва тарбия мазмунига алоҳида эътибор қаратилди. Мустақиллигимизнинг 
йигирма йиллик тарихида эришилган ютуқлар ёшларда миллий маънавий мерос ва 
қадриятларни эстетик идрок қилиш, уларда воқеаларнинг ҳодиса сифатида намоён 
бўлиши эмас, балки эстетик моҳиятини чуқур англаш малакаларини 
шакллантиришни тақозо этмоқда. Айни пайтда бу жараён эстетика фанининг 
методологик асослари ҳамда илмий мазмунини миллий ва умуминсоний 
тамойиллар билан муштараклигини таъминлашни талаб этади. Зеро, Ўзбекистон 
Республикаси Президенти Ислом Каримов таъкидлаганидек: “Тарихимизга кириб 
келаётган бу буюк марра муносабати билан ўтган давр мобайнида ҳаётимиз 
сифати, мамлакатимиз қиёфаси қандай ўзгариб бораётгани, қандай ютуқ ва 
натижаларга эришганимиз, ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётига 
асосланган очиқ демократик давлат ва фуқаролик жамиятини барпо этиш йўлида 
қандай суръатлар билан ривожланиб бораётганимизни баҳолаш эҳтиёжи 
туғилмоқда.”
1
Мазкур дастур эстетик тафаккурнинг ижтимоий сиёсий асослари ҳар қандай 
жамият халқининг ижтимоий онгини ўзгартиришга, унинг пировард мақсадларига 
хизмат қилишга қаратилган. Шу боис, унда санъат, адабиёт, экология, техника ва 
дизайннинг эстетик мазмунини ёритиш, санъат социологияси, атроф-муҳит 
эстетикаси, соғлом турмуш тарзи эстетикаси каби янги йўналишларнинг илмий-
назарий асослари кўрсатиб берилган. Чунки бугунги кундаги глобаллашув 
даврида ёшлар тафаккурини турли ғайриэстетик ғоялар таъсиридан ҳимоя қилиш, 
айниқса электрон воситалар орқали кириб келаётган турли кўринишдаги 
омилларнинг эстетик мазмунини тўлақонли англаш давр талабига айланган. Ана 
шу талабга мос таълим тизимини яратиш, таълим олувчиларда эстетик 
дунёқарашни юксалтириш, бадиий тафаккур, эстетик маънавият ва ижодий 
фикрларни шакллантириш муҳим вазифа ҳисобланади. Бу вазифага эса олий 
таълим тизимида эстетика фанини чуқурроқ ўқитиш орқали эришиш мумкин.
“Эстетика” фани бўйича ишлаб чиқилган мазкур ўқув дастури доирасида 
талабаларнинг табиат, жамият ва санъатдаги гўзалликларнинг фалсафий моҳияти, 
нарсалар оламини бадиий-эстетик жиҳатдан лойиҳалаштиришнинг фалсафий 
асослари ҳақида билим, кўникма ва малакаларини шакллантириш назарда 
тутилади. Фан дастури фанларнинг амалий эстетикага доир хусусиятларини 
англаб етишда ўзига хос аҳамият касб этади.