M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

a)
d a ko'rsatilganidek 
Pl
va 
P2
bosim lar diafragma 
diskining oldi va orqasidagi diafragma tekisligi ham da truboprovod­
ning ichki yuzasi o 'rtasid a hosil b o 'lg an burch ak larg a o'm atilgan 
alo hida teshiklar yo rdam ida o 'lch a n ad i. Soplo (4 .4 -ra sm , 
b)
konsentrik teshikli nasadka shaklida ishlangan. U ning kirish qismi 
ravon torayib, chiqish qismi esa silindrdan iborat. Soploning profili 
zarrach an in g to 'iiq siqilishini t a ’m inlaydi va soplodagi silin d r 
teshigining yuzi oqim ning m inim al kesimiga teng deb hisoblanishi 
m um kin 
(Fn=F2).
Soplo orqasida hosil bo'ladigan uyurm ali harakat 
diafragm adagiga k o 'ra kam energiya y o 'qo tish larg a olib keiadi. 
T m bo pro vo d devorlari va o 'q i puriktir chiziq b o 'y ic h a ta q sim ­
lan gan b o sim o 'z g a rish in in g egri c h iz ig 'ig a o 'x s h a sh , faqat 
so p lo d ag i 
q o ld iq li 
P
b o sim n in g y o 'q o lis h i d ia fra g m a d a g i 
yo'q olish ga nisbatan kam roq. Lekin, b o sim lar farqi ten g lash - 
gandagi b ir xil sarf u ch u n diafragm aning o 'tish teshigidagi yuza 
soplonikadan k ata b o 'lg a n i sababli, b o sim lar y o 'q o lish i b ir xil. 
Soploning old va orqasidagi 
Pl
va 
P2
bosim lar xuddi diafragm aniki- 
dek o 'lchanadi.
70

---

4.4-rasm , 
d
da V enturi soplosi tasvirlangan. V enturi soplosi 
qisqa silindrik qismiga o'tuvchi silindrik kirish qism va kengayuvchi 
konus (diffuzor) qism dan iborat. Toraytirish qurilm asining bu nd ay
shaklda, chiqish difluzori mavjudligi tufayli, bosim sarfi diafragm a 
va soplodagi bosim sarfiga nisbatan a n ch a kam