Оилавий тиббиёт асослари илк фаолиятимда инсонлар лаби, бурни ва юз ифодаларини бир- бирига боғлиқ

II-босқич
. Аниқланган симптомлардан умумий ва маҳаллийсини ажратиш (2-блок). Асосан маҳаллий 
симптомлар таҳлили орқали беморнинг қайси аъзоси ёки тизими касалланганлигини билиш эҳтимоли юқори 
(4-блок). Ҳақиқатдан ҳам, масалан, беморда иситмалаш, қувватсизлик, ҳолсизлик, ишга лаёқатлиликнинг 
пасайиши билан бирга, йўтал, нафас олишда кўкрак қафасида оғриқ, товуш титрашининг кучайиши, ўпка 
устининг чекланган қисмида перкутор товушнинг пасайиши, везикуляр нафас олишнинг сусайиши, товушли 
кичик пуфакли нам хириллашлар аниқланса, нафас олиш тизимининг зарарланиши тўғрисида тахмин пайдо 
бўлади.
III-босқич.
Имкон даражасида аниқланган симптомларни синдромларга гуруҳлашга ҳаракат қилиш. Синдромлар 
ичида етакчисини ажратиш. Юқорида келтирилган мисолда товуш титрашининг кучайиши, перкутор товушнинг 
пасайиши, везикуляр нафас олишнинг сусайиши, нам жарангдор хириллашлар биргаликда ўпка тўқималари 
қалинлашуви синдромини ташкил қилади, у ўз навбатида, клиник манзарада етакчи синдром сифатида қабул 
қилиниши мумкин.
IV-босқич
. Етакчи синдромга асосланган ҳолда бир нечта (уч-бештадан кам бўлмаган) бирламчи 
ташҳисий назариялар – ўпка тўқималарининг қалинлашуви билан намоён бўлиши мумкин бўлган нозологик 
шакллар ёки касалликлар гуруҳлари ҳақида таклифлар киритиш. Бирламчи ташҳисий назарияларнинг 
солиштирма ташҳисини ўтказиш. Уларнинг эҳтимолга энг яқин бўлганини дастлабки клиник ташҳис 
сифатида қабул қилиш. 
Ташҳисий изланишнинг бу босқичи мукаммалроқ баён этишни талаб қилади. Врач нечта бирламчи 
ташҳисий назарияларни тақдим қилиши лозим ва мумкин? Бу унинг маълумотларга қайси даражада эга 
эканлиги ва бундан кам бўлмаган даражада инсон хотираси хусусиятига боғлиқ. Узоқ вақтли хотира мавжуд 
бўлиб, у инсон билимларининг муайян рамзлар шаклида кодланган асосий хазинаси ҳисобланади. Унинг 
муҳим белгиси деярли чекланмаган ҳажмидир. Аммо узоқ вақтли хотира маълумотларига тўғридан-тўғри 
мурожаат қилиб бўлмайди, уларни у ердан қисқа вақтли хотира ёхуд оператив хотирага олиш лозим. Охиргиси 
ўз кўрсаткичларига кўра узоқ вақтли хотирадан фарқ қилади ва унинг ҳажми афсуски жуда чеклангандир. 
Лекин оператив хотирадаги маълумотларга инсон бевосита мурожаат қила олиши сабабли, у ахборотларни 
қайта ишловчи ва қарор қабул қилувчи асосий тизим ҳисобланади. Шунингдек, ташқи хотира ҳам мавжуддир. 
Ундаги ахборот китоблар, жадваллар, чизмалар, компьютерларнинг хотираларида бўлиб, муаммоларни ҳал 
қилишда қўлланилиши мумкин. Шундай қилиб, бизнинг бирламчи ташҳисий назариялар сони ҳақидаги 
саволимизга жавоб битта – улар оператив хотира бирликлари доирасида бўлмоғи лозим. Одатда назариялар 5 
та, камроқ ҳолларда 7 ёки 9 та бўлиши мумкин, лекин бу ҳолда шуни назарда тутиш лозимки, улар бўлғуси 
врачларни ўқитиш жараёнида узоқ вақтли хотирага жойланган бўлиши керак. Агар ташқи хотира 
ахборотларидан фойдаланилса, бирламчи ташҳисий назариялар сони кўпроқ бўлиши мумкин. Мураккаб ва 
оғир клиник ҳолатларда УАВ амалий қўлланмалар, компьютер дастурлари ва тор мутахассислар ёрдамидан 
фойдаланиши лозим.
Бирламчи ташҳисий назариялар асосида солиштирма ташҳис ўтказилади. Бунда нафақат етакчи 
синдром белгилари, балки бемордаги барча белгилар мажмуи, анамнез ва ҳаёти ҳақидаги маълумотлар 
ҳисобга олинади. Ўпка тўқимасининг қалинлашуви етакчи белгиси бўлган бизнинг мисолга қайтар эканмиз, 
бирламчи ташҳисий назариялар сифатида крупоз зотилжам, инфаркт-зотилжам, ўпка сили инфильтрати ёки 
унинг периферик ракини тахмин қилиш мумкин.