T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
5.1.-rasm. Ochiq tizimlarning o‗zaro bog‗lanishi. 
Bir qator funksiyalarni bajarib, u yoki bu pog‗ona tarkibiga kiruvchi ochiq 
tizimning bir qismi ob'ekt deb ataladi. N-pog‗onaning o‗zaro bog‗lanish qoidalari 
yig‗indisi N-protokoli deb ataladi. Qo‗shni pog‗onalar ob'ektlari o‗rtasidagi aloqa 
interfeys orqali aniqlanadi (masalan N-va (N-1)- pog‗ona ob'ektlari o‗rtasidagi 
aloqa (N-1)- interfeysi bilan aniqlanadi).
Ochiq tizimlar pog‗onalarida ma'lumotlarni qayta ishlash, saqlash muhitiga 
ruxsat jarayonlarini tashkil etish, interfeyslar, shuningdek kommunikasiyalar 
muhitining transport sathi vazifalarini amalga oshiruvchi operasion muqitning 
komponentlari aks ettirilgan.
Ma'lumotlarni qayta ishlash ochiq tizimlar arxitekturasi qo‗llanmaning 
«Ma'lumot uzatish tarmoqlari» qismida batafsil ta'riflangan. Ochiq tizimlar 
g‗oyasining ahamiyati shundaki, komponentlar guruhining vazifalari bo‗yicha 
yaqinlik chegarasida ushbu vazifali tizimlarning butun sinfi yoki tizimlar majmuasi 
uchun interfeyslarni va axborot almashuv jarayonlarning umumlashtirishga uslubiy 
yondashish imkoniyatini beradi.
Ochiq tizimlarining tavsiflari va vositalarini aniqlaydigan konseptual asosi 
sifatida OSI etalon modeli ishlatiladi. U ochiq tizimlarning turli ishlab 
chiqaruvchilar tomonidan tavsiya etilgan tizimlarning bir tarmoqda ishlashini 
ta'minlovchi o‗zaro bog‗lanishini aniqlaydi va kuyidagilarni muvofiqlashtiradi: 
• qo‗llanish jarayonlarning o‗zaro bog‗lanishini; 
• ma'lumotlarni taqdim etish shakllarini; 
• ma'lumotlar saqlanilishi bir xilligini; 
• tarmoq resurslarini boshqarish; 
• ma'lumotlar xavfsizligi va axborot himoyasini; 
• dasturlar va texnik vositalarning tashhisini. 
Model xalqaro standartlar tashkiloti (ISO) tomonidan ishlab chiqilgan bo‗lib, 
butun dunyoda axborot tarmoqlari konsepsiyasining va ular turlarining asosi 
sifatida foydalaniladi. OSI modelida o‗zaro bog‗lanish vositalari 7 ta: 
qo‗llanish/ilovalar, taqdim etish, seans, transport, tarmoq, kanal va fizikaviy 
pog‗onalarga bulinadi. Har bir pog‗ona tarmoq qurilmalari o‗zaro bog‗lanishining 
ma'lum bir aspekti bilan ish olib boradi.