T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

t.me/tuit_students_chanel 
Ma‘lumotlar jo‗natish usullaridagi yaqinlashuv, optik-tola aloqa liniyalari 
bo‗yicha ma‘lumot jo‗natishning raqamli platformasida o‗tkaziladi. Raqamli 
kanallarning yuqori sifati, global kompyuter tarmoqlari protokollariga bo‗lgan 
talablarni o‗zgartirdi. Global tarmoqlarning frame relay va ATM kabi yangi 
texnologiyalari paydo bo‗ldi. Bu tarmoqlarda bitlarning yedirilishi shunchalik 
kamligi uchraydiki, hatto xato paketni yo‗qotish va uni yo‗qotish bilan bog‗liq 
barcha muammolarni esa, frame relay va ATM tarmoqlari tarkibiga bevosita 
kirmaydigan yuqori darajadagi dasturiy ta‘minotga qayta topshirish samaraliroqligi 
tahmin qilinyapti.
Lokal va global tarmoqlarning yaqinlashuviga, IP protokolining ustuvorligi 
katta hissa qo‗shdi. Bu protokol bugungi kunda lokal va global tarmoqlar 
texnologiyalaridan ustun bo‘lib Ethernet, Token Ring, ATM, frame relay- turli 
quyi tarmoqlardan bitta tarkibiy tarmoq yaratish uchun ishlatilib kelinmoqda.
Tezkor raqamli kanallar asosida ishlaydigan 90-yillar kompyuter global 
tarmoqlari, o‗z xizmat to‗plamlarini kengaytirdi va bu borada lokal tarmoqlarga 
yetib oldilar. Multimediya nomini olgan barcha ma‘lumotlar – surat, videofilm, 
ovoz va boshqalar kabi real vaqtda foydalanuvchiga katta hajmdagi ma‘lumotlarni 
yetkazib berish bilan bog‗liq ishlarni bajaruvchi xizmatlarni yaratish imkoni 
tug‗ildi. Yaqqol misol - bu asosan Internetga ma‘lumotlarni jo‗natuvchi bo‗lib 
qolgan World Wide Web gipertekst ma‘lumot xizmatidir.
Lokal va global tarmoqlar yaqinlashuvi ko‗rinishlaridan biri, lokal va global 
tarmoqlar orasidagi oraliq holatni egallovchi katta shahar masshtabidagi 
tarmoqlarning paydo bo‗lishi hisoblanadi. Shahar tarmoqlari yoki megapolislar 
tarmog‗i (Metropolitan Area NetWorks, MAN) yirik shahar hududiga xizmat 
ko‗rsatish uchun mo‗ljallangan. MAN turidagi zamonaviy tarmoqlar, o‗z 
mijozlariga har xil turdagi kommunikatsiya vositalari, shu jumladan ofis ATSlarini 
birlashtirish imkonini beruvchi xizmatlar xilma xilligi bilan ajralib turadi.
2.2-rasmda lokal hisoblash tarmoqlari (LAN), shahar (MAN) va global 
tarmoqlar (WAN) uchun ishlatiladigan alternativ kirish texnologiyalari orasidagi 
raqobatning asosiy qismlari ko‗rsatilgan. 
 

---