‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

Azon duosi Azon
dan (9), 
A l hazar Alhamdulillah 
dan (14), 
Amin ul-vahiy Amin 
dan (14), 
Bayt ul-ma ’mur, Bayt ul-m ag‘firat, Bayt ul-muqaddas, Bayt us-salot 
izo- 
falari 
Baytulloh 
dan (24), 
Duoi bad qilmoq 
iborasi 
Duoi bad 
dan oldin 
joylashtirilgan. 
Voqea 
(35), 
Buruj 
(30), 
Val-layl 
( 31), kabi sura nomlari, 
Gulsayri 
(36), Jin (45) kabi leksemalar negadir qo‘shtimoqqa olingan. 
Voliy 
istilohining izohida kamchilikka yo‘l qo'yilgan, ya’ni bu termin 
“barcha ishlami tasarm f etuvchi, qudrat bilan boshqaruvchi hakim (34)” 
emas, balki hokim tarzida izohlanishi zarur edi.
2016 -yilda G ‘afur G ‘ulom nomidagi Nashriyot- matbaa ijodiy uyi to- 
monidan Muxtorxon Umarxo‘jayev tuzgan “Diniy atamalar va iboralar. Om- 
mabop qisqacha izohli lug‘at” e’lon qilindi. Shayx Abdulaziz Mansuming 
mas’ul muharrirligida chop etilgan bu asarda diniy terminlar va iboralaming 
ma’nosini sodda, to‘g ‘ri, tushunarli va xolis izohlashga alohida diqqat qa- 
ratilgan. Keng o‘quvchilar ommasiga zaruriy qo‘llanma sifatida mo‘ljal-
106

---

langan ushbu lug‘atdan o ‘rin olgan istilohlar joriy (kirill) yozuvda alifbo 
tartibida berilgan. Undan nafaqat diniy termin va iboralar, shuningdek, ta- 
laygina sura va shaxs nomlari ham izohini topgan. Ulkan mehnat va izlanish 
evaziga yuzaga chiqqan asarda kelajakda to‘g‘rilanishi lozim bo‘lgan ba’zi 
o‘rinlar ham ko‘zga chalinadi. М., “but sindiruvchi, krestlami chilparchin 
qiluvchi” ma’nosini ifodalovchi 
Butshikan 
istilohi nima uchundir 
Butshkan
(46) shaklida keltirilgan. 
Va 
z, 
Voiz 
(50), 
Jurm, Jurmona 
(65) istilohlarining 
bir lug‘at-maqolada izohlanishi o‘zini oqlamaydi. 
Doru ul-fano, Dorulo-
mon, Dorulxilofat, Dorul-islom 
kabi terminlar imlosida har xillik mavjud.
Terminologiyada variantdorlikning salbiy hodisa ekanligi hisobga 
olinib, 
Zulfiqor, Zulfaqor 
(70), 
lnshaalloh, Inshoolloh 
(80), 
Iymon, Imon
(15), Nabi, Nabiy 
(117) singari shakllardan biri tanlansa maqsadga mu- 
vofiq bo‘lar edi.
Lug‘at-maqolalami joylashtirishda ayrim o‘rinlarda alifbo tartibining 
buzilgani kuzatiladi (75-76; 83; 103; 115). Lug‘atni tuzishda muallif 230 
nomdagi adabiyotdan istifoda etgan.