‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

Savol va topshiriqlar:
1.Terminlar sistemasida polisemiyaning mavjudligiga qanday baho 
beriladi?
1 .0 ‘zbek terminologiyasida monosemantik terminlarning o ‘mini 
ko‘rsating.
2.Terminlarda sinonimiya, dubletlikning mavjudligi maqsadga mu- 
vofiqmi?
3.Terminologiyada sinonimlaming boTmasligi uchun nima qilish kerak?
4. Mutlaq termin-sinonimlami terminologik lug‘atlardan toping.
5. Semantik termin-sinonimlar haqida bahs yuriting.
6. Termin-antonimlaming qanday turlari bor?
7. Turli soha terminologiyasida qoilanuvchi omonimlar xususida fikr 
bering.
8. Komplementar antonim-terminlami terminologik lug‘atlardan top­
ing.
9. Kontrar antonim-terminlar mohiyatini misollar yordamida bayon 
eting.
10. Tubandagi matn parchasini tahlil qiling, unda qayd etilgan ter­
minlami izohlang:
Oddiy qarag ‘ay-doim yashil daraxt; kurtagi va yaprog ‘i tarkibida
efir moyi, vitamin S, К vaY, karotin va boshqa moddalar mavjud. Efir moyi
asosan pinenlardan tashkil topgan. Kurtak damlamasi balg ‘am ко ‘chiru-
vchi, dezinfeksiya qiluvchi va siydik haydovchi dori sifatida qo 'llanadi.
Yaproq damlamasi singa va sh.k. avitaminozlarda, ekstrati shifobaxsh van-
na qabul qilish uchun ishlatiladi. Qorqarag 'ay tanasidan smola-oddiy ter-
nentin, qatron (qoramoy) va pista ко ‘mir, oddiy ternentindan esa skipidar
va kanifol olinadi.
98

---

Test
1. Aksentuatsiya termini nechta m a’noni ifodalashga yo‘naltirilgan?
A) ikki
B) uch 
S) to‘rt 
D) besh
2. Granata termini nechta m a’noni anglatadi?
A) ikki
V) uch 
S) to‘rt 
D )besh
3. Konvergensiya termini nechta fan sohasida omonimlik qatorini 
yuzaga chiqaradi?
A ) ikki
B) uch 
S) to‘rt 
D) besh
4. Giper-giponimik munosabat qaysi terminologik sistemada mavjud?
A) harbiy
B) ijtimoiy-siysiy 
S) deyarli barcha 
D) tibbiy
5. Partonimiya tilda qanday munosabatni voqelantiradi?
A) tur-jins
B) butun-bo‘lak 
S)imumiy-xususiy 
D) shakl-mazmun
6. Urug‘-nihol-ko‘chat-daraxt terminlari qanday munosabatda realla- 
shadi?
A) giper-giponimik
B) iyerarxik
S) graduonimik 
D) sintagmatik
7. Stilistik termin-sinonimlar qanday janrdagi asarlarda tez-tez ko‘zga 
tashlanadi?
A) nasriy
B)nazmiy
99

---

S) roman 
D) memuar
8. Differensiyalovchi belgi orqali farqlanuvchi antonimik birliklaming 
nechta turini bilasiz?
A) ikki 
B ) uch 
S) to‘rt 
D) besh
9. Kirim-chiqim, kun-tun terminlari antonimlaming qaysi turiga man- 
sub?
A) gradual
B) kontrar
S) kontratiktiv 
D) komplementar
10. Ikkidan ortiq termilar orasidagi ziddiyat oqibatida qanday antonim- 
lar yuzaga kladi?
A) kontrar
B) gradual
S) komplementar 
D) konradiktiv