Усмонов Б. Ш., Хабибуллаев Р. А

4) Венн диаграммаси 
Ўрганилаётган объектларни таққослаш, 
ўхшаш ва фарқли жиҳатларини топиш, 
таҳлил 
қилиш 
учун 
қўлланилади. 
Диаграммадаги 
доирачалар 
алоҳида 
объектни, кесишмалар эса уларнинг ўхшаш 
ва боғлиқ жиҳатларини билдиради.
Талабадан объектларнинг алоҳида (1-3), 
ўзаро боғлиқ (4-6) ва умумий (7) 
жиҳатларини ёзма ифодалаб бериш талаб 
этилади. 
5) SWOT–таҳлил. 
Бу органайзер талабаларда тизимли фикрлаш, 
таққослаш, 
баҳолаш, 
таҳлил қилиш, фикрни давом эттириш 
кўникмаларини ривожлантиради. SWOT атамаси инглизча сўзларнинг 
қисқартмаси ҳисобланади: Strengths – объектнинг кучли жиҳатлари; 
Weakness – кучсиз жиҳатлари; Opportunities – ташқи имкониятлари; 
Threats – ташқи хавф-хатарлари. Талаба янги қатордан S, W, O, T 
ҳарфларини ёзиб ёнига объектнинг мос сифатларини ёзиб чиқади. 
6) “Балиқ скелети” схемаси.
Бу органайзер тизимли, ижодий, 
таҳлилий фикрлаш кўникмаларини ривожлантиради. Балик скелетининг 
бош қисмига – мавзу, юқори қисмига –муаммолар, пастки қисмига – 
тасдиқловчи далиллар ёзилади. 
7) Ақлий ҳужум усули.
Бу усул дарс мавзусига оид саволга жавоб 
топиш мақсадида ғояларни жамлаш ва саралаш учун қўлланилади. Ҳар бир 
талаба ўзининг шахсий ғояларини илгари суради. Босқичлари – муаммоли 
вазият пайдо қилиш; ечимни топиш учун ғоя, фикр бериш; ечимлар 
тақдимотини эшитиш; ечимларни солиштириш ва танлаш; хулоса қилиш. 
8) Эссе.
Бу мавзу бўйича чекланган ҳажмда ёзиладиган иншо 
ҳисобланади. Эсседа талаба ўқув материали бўйича ўзининг шахсий 
фикрини эркин ифода этади.
Интерфаол ўқитиш усуллари (Activity) 
Амалий машғулотларда интерфаол ўқитиш усуллари қўлланилади. 
Бу усуллар талабаларда жамоада ишлаш, касбга оид мустақил ва танқидий 
фикрлаш, мулоқот маданияти ва хулоса чиқариш кўникмаларини 
шакллантиради. Қуйида фан хусусиятларига хос баъзи усуллар баён 
этилган.