3 – Amaliy mashg‘ulot Mavzu: Kasblarning tiplari, turkumlari, bo‘limlari, guruhlari

Kasblarning bo‘limlari
. Mehnat vositalariga qarab kasblar bo‘limlarga bo‘linadi. 
1.
Qo‘l mehnatidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan kasblar (R). 
Mazkur 
kasbda ishlovchi kishilar ko‘l mehnatidan va mexanizatsiyalashtirilgan mehnat 
qurollaridan foydalanadilar. Masalan, otvyortka, skalpel (jarrohlik pichog‘i), shtixel 
(yog‘ochga yoki metallga o‘yib gul solish asbobi), reysfeder, tortsovka (bo‘yoqchilar 
cho‘tkasining bir xili), elektr drel, buyoq purkagich, pnevmatik otboyka bolg‘asi va 
hokazolar ana shunday ish quroli hisoblanadi. 
Qo‘l 
mehnatida 
ishlatiladigan 
(mexanizatsiyalashtirilgan) 
asboblar, 
hunarmandchilikning o‘zi singari, takomillashib bormoqda. Bunday asboblarni 
ishlatish vaqtida kishidan yuksak darajada mehnat madaniyati, chidamlilik, fakat 
ishning natijalarigagina emas, shu bilan birga o‘sha ish jarayonining o‘ziga ham 
alohida qiziqish bilan qarash talab qilinadi. 
2.
Qo‘lda boshqariladigan mashinalardan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan 
kasblar (M). 
Boshqacha qilib aytganda, ularni ham mashinada, ham qo‘lda ish 
bajariladigan kasblar deyish mumkin — tokar, frezerchi, kran mashinisti, keng 
profildagi traktorchi-mashinist, elektrovoz mashinisti va boshqalar ana shunday ham 
qo‘l mehnati, ham mashinadan foydalaniladigan kasblar qatoriga kiradi. Bunday 
kasblarda ishlaydigan kishilardan fa-kat texnologik bilimlarga ega bo‘lish talab 
qilinmasdan, shu bilan birga ulardan qo‘l mehnati malakasiga ega bo‘lish ham talab 
qilinadi. Ular kutilmagan signallarga va to‘satdan bo‘ladigan voqea-hodisalarga 
tayyor bo‘lib turishlari kerak. Bunday vaqtlarda ulardan nihoyatda tez bir qarorga 
kelish va sodir bo‘layotgan ishlarning oqibatini oldindan ko‘ra olish va shoshilinch 
choralar 
tarzida bajariladigan harakatlarga tayyor bo‘lib turish talab qilinadi. 
3.