M uxtor xudo yq ulov jurnalistikaga

5. Suratli jurnallar
Jumallar tasnifida suratli jum allar ham alohida o ‘rin tutadi. Suratli 
jurnallar jamiyat hayotini yoritishda texnikaga asoslangan alohida bir usul
- fotojumalistikadan keng foydalanadi. Fotojurnalistikaning asosini foto- 
publitsistika tashkil etadi va publistikaning bu sohasi ham o ‘z ichki janrlari 
va keng ijodiy imkoniyatlariga ega. Suratli jurnallarda fotosurat bilan ana 
shu suratlarni sharhlovchi yoki toldiruvchi bosma so‘z-matn ham muhim 
rol o'ynaydi. Shuni aytish kerakki, boshqa ijtimoiy-siyosiy jurnallarda ham 
fotosuratlardan keng foydalaniladi, ammo bunday jurnallarda esa bosma
67

---

so‘z - matn asosiy o ‘rin tutadi, suratli jurnallarda esa suratlar asosiy o ‘rinni 
egallaydi.
Suratli jurnallar jahonning ko‘plab mamlakatlarida nashr etiladi. Bular 
orasida AQShdagi «Pleyboy», «Germaniyadagi «Shpigel», Rossiyadagi 
«Ogonyok» kabilar bor.
Respublikamizda maxsus « 0 ‘zbekiston kontakt» degan suratli jurnal 
nashr etiladi. Shuningdek, «Guliston», «Saodat», «Yoshlik», «Filmz» kabi 
jurnallarda ham fotosuratlarga keng o ‘rin beriladi. Suratli jurnallarda 
ishlovchi jurnalist fotojumalistikadan chuqur xabardor bo iish i lozim.
6. Tarmoq jurnallari
Jamiyat ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy— ishlab chiqarish va madaniy- 
m a’naviy hayotining ayrim tarmoqlarini yoritish uchun chiqariladigan 
jurnallarga tarmoq jumallari deyiladi. Y a’ni, tarmoq jumallari jamiyat 
hayotining ayrim tarmog‘ini keng va batafsil yoritish uchun m oljallanadi. 
Bunday jurnallar ijtimoiy-siyosiy yoki ilmiy - ishlab chiqarish jurnallariga 
yaqin turishi mumkin. Bu xil jurnallarga respublikamizda nashr etilayotgan 
« 0 ‘zbekiston matbuoti”, «Hamshira», «Adolat», «Sihat-salomatlik» va 
boshqa jumallarm kiritish mumkin. Tarmoq jumallari asosan, shu sohada 
ishlovchi kishilar uchun m oljallab chiqariladi. Tarmoq jurnallarida ishlash 
uchun jurnalist ana shu tarmoq hayotini chuqur bilishi lozim.
Jurnallar aholining m a’lum tabaqalari uchun ham m oljallab 
chiqariladi. Masalan, kattalar uchun, xotin-qizlar uchun, yoshlar uchun, 
bolalar va kichkintoy bolalar uchun chiqariladigan jurnallar mavjud. 
Respublikamizda ko'zi ojizlar uchun maxsus jum al nashr etiladi.
Jurnallar chiqish davriga qarab, haftalik, bir oyda ikki marta, oylik, 
ikki oyda hamda uch oyda bir marta chiqarilishi mumkin. Ayrim 
haftaliklar gazeta ko‘rinishida chiqadi va ular gazeta bilan jum al o ‘rtasida 
turadi. Yilda bir yoki ikki marta chiqariladigan maxsus to ‘plamlar almanax 
deb ataladi va ular kitob bilan jum al o'rtasida turadi.
Jurnal tahririyatlarida ishlash gazetadan m a’lum darajada farq qiladi. 
Gazetada jum alistdan ko‘proq tezkorlik talab qilinsa, jum alda esa 
hayotning chuqur qatlamlariga kirib borish, chuqur bilim va mushohada 
talab etiladi.