К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

 
 
 
17.4-расм. Кичик инновацион тадбиркорлик
шаклланишининг босқичлари 
 
Венчурли
(инглизча: “venture” – “таваккалчилик иши” сўзидан) 
молиялаштириш
– юқори таваккалчиликка асосланган лойиҳаларни 
амалга оширишни пул маблағлари билан таъминлашдир. Одатда бу 
тадбиркорлик фаолиятини мазкур тузилма акцияларининг муайян қисмига 
эгалик қилиш ва бўлажак фойдада ўз улушига эга бўлиш шарти билан узоқ 
муддатга молиялаштириш ҳисобланади. АҚШда мавжуд статистика 
маълумотларига кўра венчурли молиялаштиришда сармоядорлар 
иновациявий лойиҳаларнинг фақат 10% да фойда олади, аммо ушбу фойда 
бошқа лойиҳаларнинг кўзланган самара келтирмаслиги оқибатида 
киритлга инвестицияларнинг 90% йўқотишнинг ўрнини қоплабгина 
қолмасдан катта фойда ҳам келтиради (17.4-жадвал).

Инновацион тадбиркорликни шакллантиришнинг кейинги босқичи 

стартап (инглизча “startup” – “бошловчи” сўзидан) ҳисобланади. Ушбу 
атама биричи марта 1976 йилнинг августида АҚШнинг “Forbes” ва 1977 
йил сентябрида “Business Week” журналларида муомалага киритилган. 
Мижозларни ривожлантириш услубиётини ишлаб чиққан америкалик 
тадбиркор Стивен Бланкнинг таърифича, стартап – кенг кўламли бизнес 
моделларини излаш учун ташкил этиладиган вақтинчалик тузилмалардир. 
Бугунги кунда жаҳонда энг машҳур компаниялар ҳисобланган “Applе”, 
Кичик инновациявий тадбиркорлик 
шаклланишининг босқичлари 
Экиш босқичи 
Стартап 
Илк ўсиш 
Кенгайиш ва барқарор ривожланиш 

---

516 
“Amazon”, “Google”, “Salesforce”, “Vmware”, “Facebook”,”Twitter”, 
“Groupon” ва “Zynga” стартап орқали шаклланган ва ривожланган. Улар 
ҳозирги пайтда АҚШ иқтисодиётига 1 трлн.доллар миқдорида янги 
миллий маҳсулот билан ҳисса қўшмоқда
1
.