К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

Ммп = Имҳж : Вбэк 
Бир ходим томонидан бажарилган иш миқдори маҳсулдорлик билан 
ўлчанади. Маҳсулдорлик кўрсаткичи орқали бажарилган ҳар қандай иш 
(товарлар ишлаб чиқиш, уларни сотиш ёки хизматлар кўрсатиш) ҳажмини 
аниқласа бўлади. 
Маҳсулдорлик (М) бажарилган иш ҳажмининг (Иҳ) унга сарф қилинган 
вақтга (Вб) нисбати сифатида аниқланади: 
М = Вб : Иҳ 
Маҳсулдорлик турли вақт бирликлари учун ҳисоблаб чиқилиши 
мумкин. Умуман, ушбу маҳсулдорлик қуйидаги вақт бирликларига нисбатан 
аниқланади: 
1. 
Ҳар бир соат ўртача маҳсулдорлиги
. Бу ишлаб чиқарилган 
маҳсулот (кўрсатилган хизмат) ҳажмининг меҳнат фаолияти амалга 
оширилган мазкур вақт бирлигига нисбатидир: 
Ҳар бир соат ўртача маҳсулдорлиги = Ишлаб чиқарилган маҳсулот 
(кўрсатилган хизмат) ҳажми : меҳнат фаолияти амалга оширилган соат 
2.
Ўртача кунлик маҳсулдорлик. 
Бу муайян вақт давомида кунинга 
қанча 
маҳсулот 
ишлаб 
чиқарилгани 
(хизматлар 
кўрсатилгани) 
кўрсаткичидир. Кунлик ўртача маҳсулдорлик ишлаб чиқарилган маҳсулот 
(кўрсатилган хизмат) ҳажмининг барча ходимларнинг одам-иш кунидаги 
меҳнат фаолиятига нисбатидир:
 
Ҳар бир кун ўртача маҳсулдорлиги = Ишлаб чиқарилган маҳсулот 
(кўрсатилган хизмат) ҳажми : барча ходимларнинг одам-иш кунидаги 
меҳнат фаолияти 
3.
Ўртача ойлик маҳсулдорлик. 
Бу бир ой давомида ишлаб 
чиқарилган маҳсулот (кўрсатилган хизматлар) ҳажмининг ходимларнинг 
рўйхат бўйича ўртача сони нисбатидир.
Ўртача ойлик маҳсулдорлик = Ишлаб чиқарилган маҳсулот 
(кўрсатилган хизмат) ҳажми : ҳажмининг ходимларнинг рўйхат бўйича 
ўртача сони

---

463 
 
Бундай ўртача маҳсулдорликни йил чораги ва йил учун ҳам ишлаб 
чиқиш мумкин.