К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

 
 
14.6-расм. Иш ҳақининг модель ва тизимлари 
Тариф тизими
қуйидаги таркибий қисмлардан иборат: 
• тариф сеткаси; 
• тариф ставкалари (мансаб маошлари); 
Иш ҳақининг модель ва тизимлари 
Тариф модели 
Тарифсиз модель 
Компенсация 
модели 
Ишбай 
тизими 
Вақтбай 
тизими 
Бевосита 
ишбай 
Ишбай-
прогрессив 
Бевосита 
ишбай 
Аккорд 
Ишбай-
мукофотли 
Аккорд-
мукофотли 
Соатбай 
Кунбай 
Ойбай 
Вақтбай-
мукофотли 
Малака 
коэффициент- 
лари 
Меҳнат 
қиймати 
коэффициент- 
лари
Пай тизими 
Бевосита 
компенсация 
Билвосита 
компенсация 
Фойдада 
қатнашиш 
Капиталда 
қатнашиш 

---

438 
• тариф коэффициентлари;
• тариф-малака маълумотлари. 
Тариф сеткаси
меҳнат мураккаблигига қараб иш ҳақи миқдорини 
дифференциялаш воситасидир. Унда ходимлар турли тоифаларига тариф 
коэффициентларига мувофиқ иш ҳақлари нисбати акс этади. Ходимлар 
барча тоифалари учун ягона бўлган ҳамда ишчилар учун алоҳида разрядлар 
белгиланган тариф сеткалари мавжуд. Ўзбекистон Республикасида ҳозирги 
вақтда 1 дан 22 гача разряди бўлган ягона тариф сеткаси қабул қилинган 
(14.5-жадвал). 
14.5-жадвал 
Ўзбекистон Республикасида меҳнатга ҳақ тўлашнинг 
Ягона тариф сеткаси
1
 
Меҳнатга ҳақ 
тўлаш 
разрядлари 
Тариф 
коэффициентлари 
Меҳнатга 
ҳақ 
тўлаш 
разрядлари 
Тариф 
коэффициентлари 
1 
2,476 
12 
6,115 
2 
2,725 
13 
6,503 
3 
2,998 
14 
6,893 
4 
3,927 
15 
7,292 
5 
3,612 
16 
7,697 
6 
3,941 
17 
8,106 
7 
4,284 
18 
8,522 
8 
4,640 
19 
8.(43 
9 
4,997 
20 
9,371 
10 
5,362 
21 
9,804 
11 
5,733 
22 
10,240 
Тариф сеткасидаги тариф коэффициентлари ҳар бир разряд бошқа 
разрядга нисбатан қанчалик катта ёки кичик эканлигини кўрсатади. 
Тариф ставкаси
(мансаб маоши) ҳодимнинг вақт бирлигида муайян 
мураккаблик(малака)даги меҳнат нормаси(хизмат вазифаси)ни бажарганлиги 
учун қатъий белгилаб қўйиладиган иш ҳақи миқдоридир. Биринчи разряд 
тариф ставкаси энг осон (энг паст малакали) меҳнатга тўланадиган энг кам иш 
ҳақи миқдори ҳисобланади. 
1
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 21 июлдаги 206-сон 
“Меҳнатга ҳақ тўлашнинг ягона тариф сеткасини янада такомиллаштириш 
тўғрисида”ги қарорига ўзгартиришлар киритиш тўғрисида”ги Қарори // 
Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари тўплами, 2009 йил, 30-31-сонлар, 344-
модда; 2012 йил, 2-сон, 17-модда. 

---

439 
Ҳар қандай разрядли ходимнинг тариф ставкаси (мансаб маоши) 
қуйидагича аниқланади: