К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

Замонавий меҳнат фаолиятининг хусусиятлари
 
Меҳнат фаолиятининг мазмуни
Меҳнат фаолиятининг хусусияти
Меҳнат фаолиятининг шароити
Меҳнат фаолиятининг интенсивлиги
Меҳнат фаолиятининг сифати
Халқаро меҳнат ташкилотининг Муносиб меҳнат 
концепцияси

---

30 
Меҳнат мазмунидан келиб чиққан ҳолда меҳнат фаолияти қуйидагича 
таснифланади: 
Жисмоний меҳнат – бу инсоннинг бевосита меҳнат воситалари билан 
ўзаро алоқадорлигини, унинг технологик жараёнларга бевосита жалб 
қилинганлигини, меҳнат жараёнида иштирокини назарда тутади. 
Ақлий меҳнат замонавий усулдаги ахборот, мантиқ, умумлаштириш 
ва ижод унсурларини қамраб олиб, ходимнинг бевосита ишлаб чиқариш 
воситалари билан иш кўришини назарда тутмайди ҳамда корхона ва 
ташкилотнинг билим, ташкилотчилик ва бошқарувга эҳтиёжларини 
қондиришни ифодалайди. 
Оддий меҳнат – бу малакага эга бўлмаган ходимнинг меҳнати, яъни 
малакасиз меҳнатдир. 
Мураккаб меҳнат – бу малакага эга бўлган ходимнинг замонавий 
меҳнати, яъни малакали меҳнатдир. Малакали меҳнат бундай ходимни 
қўшимча ўқитиш ва малакасини ошириш учун харажат қилишни талаб 
этади. Малакали иш, одатда, ходимларнинг разрядлари орқали белгиланади.
2.
Меҳнат фаолиятининг хусусияти
– ходимнинг меҳнат фаолияти 
жараёнидаги вазифалари ва шундан келиб чиққан ҳолда унинг меҳнат 
унумдорлигига таъсир кўрсатадиган меҳнат жараёни иштирокчилари 
ўртасидаги муносабатлардир. Меҳнат хусусияти нуқтаи назаридан 
тадбиркорнинг меҳнат фаолияти ва ёлланма ходимнинг меҳнат фаолияти 
фарқланади. Шу билан бирга меҳнатнинг хусусияти шахсий ёки мустақил 
меҳнат фаолияти ва жамоавий меҳнат фаолияти шаклидан келиб чиқиши 
мумкин. 
3.
Меҳнат фаолиятининг шароити
– иш ўрнининг аниқ ижтимоий 
фойдали фаолиятни амалга ошириш учун меҳнат қуроллари билан 
таъминланиши, 
муайян 
даражада 
механизациялаштирилиши 
ёки 
автоматлаштирилиши, яъни ишлаб чиқаришнинг техник ва технологик 
хусусиятларига эга бўлиши. 
4.