Dori turlari texnologiyasi kafedrasi farmatsevtik texnologiya

Gidrofob moddalardan suspenziya tayyorlash 
Gidrofob moddalar ikki guruhga bo’linadi: 
a) kuchli gidrofob xossaga ega bo’lgan; 
b) kuchsiz gidrofob xossaga ega bo’lgan. 
Kuchli gidrofob xossani namoyon etuvchi moddalarga kamfora, mentol, timol, oltingugurt 
kiradi. Kuchsiz gidrofob xossani namoyon etuvchi moddalarga sulfanilamid preparatlari, 
terpingidrat, benzonaftol, fenilsalitsilat kabilar kiradi. Ulardan dispersion usulda suspenziya 
tayyorlaganda dispers faza suyuqlik ustiga kalkib chikib flokulyasiyaga uchraydi yoki idish 
devorlariga yopishib qoladi. Shunday xodisalarni oldini olish uchun bu moddalarni gidrofillash 
talab qilinadi. Gidrofillash uchun ishlatiladigan moddalar stabilizatorlar deb ataladi. Ularga 
jelatoza (jelatinani chala gidroliz mahsuloti), elimlar, o’simliklardan olinadigan shilimshiq 

---

moddalar, kraxmal kleysteri, polisaxarid komplekslari, MS, KMS, PVP, poliglyukin, spanlar, 
tvinlar, bentonit va boshqalar misol bo’ladi. 
Masalan, stabilizator sifatida jelatoza ishlatsak, 1 g kuchli gidrofob xossaga ega bo’lgan 
moddaga — 1 g, kuchsiz gidrofob xossaga ega bo’lgan moddalarga — 0,5 g jelatoza qo’shiladi.
Rp.: Sol. Natrii bromidi 0,5%—120 ml 
Camphorae 1,0 
Coffeini natrii — benzoatis 0,5 
M.D.S. 1 osh qoshiqdan 3 mahal. 
Pasporti: Natriy bromid eritmasi (1:5) 3ml 
Koffein benzoat natriy eritmasi (1:10) 5ml 
Tozalangan suv 112 ml 
Kamfora 1,0 
Jelatoza 1,0 
V umumiy=120ml 
Texnologiyasi: 
Yordamchi idishga 112 ml tozalangan suv, 5 ml kofein benzoat natriy 
eritmasi (1:10), 3ml natriy bromid eritmasi (1:5) solamiz. Hovonchada 1 g kamfora 1 ml 90% li 
etanol bilan maydalanadi. So’ngra 1 g jelatoza qo’shib aralashtiriladi. Ustiga 1 ml tayyorlangan 
eritmadan qo’shib mayin pulpa hosil qilinadi va beriladigan idishga oldin tayyorlab quyilgan 
eritma bilan chayib solinadi. 
Oltingugurt bilan tayyorlanadigan suspenziya o’ziga xos usulda tayyorlanadi. 1g 
oltingugurtga 0,1-0,2 g tibbiet sovuni (kaliyli sovun) qo’shish kerak. YUMB larni stabilizator 
sifatida ishlatish mumkin emas. CHunki ular oltingugurtning farmakologik ta’sirini kamaytirib 
yuboradi.
Rp.: Sulfuris praecipitati 4,0
Spiritus aethylici 10 ml 
Glycerini 15,0
Aq. purif. ad 180 ml 
M.D.S. Sirtga. 
Pasport: Oltingugurt 4,0 
Glitserin 15,0 
Etil spirti (90 %) 10ml 
Kaliyli sovun 0,4 g 
Tozalangan suv 180 ml
V umumiy=180ml