Loyihalash jarayoniga blokli-ierarxik yondoshuv.
Loyihalanayotgan tizim
ierarxik darajalarga bo‘linadi. Yuqori darajada loyihalanayotgan tizimning faqat
umumiy xususiyatlarini aks ettiruvchi kam detallashtirilgan tushunchalardan
foydalaniladi. Keyingi bosqichlarda ko‘rish batafsilligi darajasi ortib boradi, bunda
tizim bir butunligicha emas, balki alohida bloklarga bo‘linib ko‘riladi. Bu har bir
darajada inson anglab va tushunib oladigan va mavjud loyihalash vositalari
yordamida yechiladigan darajadagi murakkab masalalarni shakllantirish va
yechish imkonini beradi. Bloklarga bo‘lish shunday amalga oshirilish kerakki,
istalgan darajadagi blok hujjatlarini mutaxassis ko’rishi bilan bu ma’lumotlarni
tushunishi va o’ziga qabul qila olishi kerak.
Loyihalash jarayoniga blokli-ierarxik yondoshuvda katta hajmdagi
murakkab masalalar ketma-ket yechiladigan kichik hajmli masalalar
guruhlariga bo‘linadi, bunda guruh ichidagi turli masalalar parallel yechilishi
mumkin. Har bir darajada tizim va elementlar haqida tushunchalar keltiriladi.
Yuqori
i
-darajada tizim, keyingi (
i
+1)-daraja element hisoblanadi. Ko‘pincha
eng quyi daraja elementlari bazaviy elementlar yoki komponentlar deb
ataladi. Loyihalashda ishtirok etayotgan muhandislarning ko‘pchiligi
qandaydir darajadagi tizimlar va elementlar bilan ishlaydi, ularning fikricha
loyihalayotgan ob’ektlar har doim ham murakkab tizimlar bo‘lavermaydi,
garchi ularning ko‘pchiligi murakkab tizimlar tarkibiga kirsa ham.
Murakkab tizimlarni loyihalashda ba’zan baravariga ikki ierarxik
daraja, masalan
i
va (
i
+1), ishtirok etgan bayonnomalar bilan ishlashga
to‘g‘ri keladi. Bu holda
tizim, nimtizim
va
elementlar
atamalari qo‘llaniladi,
ularni (mos ravishda)
i
-darajadagi tizim, tizimlar va (
i
+1)-darajadagi
elementlar deb qarashadi.
Shunday qilib,
ierarxik darajalar
ob’ekt xossalarini aks ettirilishining
batafsilligi darajasi bilan farqlanadigan ob’ektlar bayoni darajasini ifodalaydi.
Boshqacha qilib aytganda, ularni
gorizontal darajalar
yoki
abstraktsiyalash
darajalari
deb atash mumkin. Qandaydir daraja bayonlarining majmui
masalalarning qo‘yilishi va ularning bayonlarini olish metodlari bilan
loyihalashning
ierarxik darajasi
deb ataladi.
Gorizontal darajalarda sxemalar, konstruktsiyalar va texnologiyalarni
loyihalash bilan bog‘liq bo‘lgan masalalar guruhlari ularni yechish uchun
foydalaniladigan modellar, metodlar, hujjatlash shakllari bilan birga
loyihalash aspektlari
(loyihalash aspektlari ba’zan
loyihalashning vertikal
darajalari
) deb ataladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |