O o ‘ ‘ zbekiston respublikasi oliy va o

Loyihaviy yechimlar va protseduralarni unifikatsiyalash.
Ob’yektlarni 
unifikatsiyalashdan maqsad – odatda ishlab chiqarishning texnikaviy-iqtisodiy 
ko‘rsatkichlarini va buyum ekspluatatsiyasini yaxshilashdir. Namunaviy va 
unifikatsiyalangan 
loyihaviy 
yechimlardan 
foydalanish 
loyihalashni 
soddalashtirishga va tezlashtirishga ham olib keladi: masalan, namunaviy 
elementlar bir marta ishlanadi, lekin turli loyihalarda qayta-qayta ishlatiladi.
Loyihalanayotgan 
ob’yektlar 
bayonlarining 
turlari 
va 
ular 
parametrlarining klassifikatsiyasi.
Loyihalanayotgan ob’yektning natijaviy 
bayoni 
konstruktorlik 
hujjatlarining 
yagona 
tizimi 
(KHYaT) 
bo‘yicha 
shakllantirilgan sxemaviy, konstruktorlik va texnologik hujjatlarining to‘liq 
komplektidan iborat bo‘lib, ushbu ob’yektni tayyorlash va ekspluatatsiya qilish 
jarayonida foydalanish uchun mo‘ljallanadi. Ba’zi oraliq loyihaviy yechimlar ham 
KHYaTga muvofiq shakllantiriladi. Lekin loyihalashning o‘zida foydalanishga 
mo‘ljallangan oraliq yechimlar uchun ularni ushbu loyihalash tizimida qabul 
qilingan maxsus shaklda ifoda etish xarakterlidir. Xususan, bayonlar turli til 
shaklini qabul qilishi va ALTning turli xotirani saqlovchi qurilmalarida joylashishi 
mumkin. Bu bayonlarda loyihalash ob’yektlarining matematik modellarining 
salohiyati katta, chunki avtomatlashtirilgan loyihalashda loyihaviy protseduralarni 
bajarish matematik modellar bilan ish ko‘rishga asoslangan.

---

Texnikaviy ob’yektning matematik modeli (MM)
– texnikaviy ob’yektning 
ba’zi xossalarini aks ettiruvchi matematik ob’yektlar (sonlar, o‘zgaruvchilar, 
matritsalar, tenglamalar, va h.k.) tizimi va ular orasidagi munosabatlardir. 
Loyihalashda ob’yektning muhandis nuqtai nazaridan ahamiyatli hisoblangan 
xossalarini aks ettiruvchi matematik modellardan foydalanishadi.
Ob’yektning ma’lum ierarxik darajadagi, jumladan MMdagi, bayonlarida 
aks ettiriladigan xossalari orasida tizimlar, tizimlar elementlari va ob’yekt 
funktsiyasini bajarishi lozim bo‘lgan tashqi muhitlarni farqlashadi. Ushbu 
xossalarning miqdoriy ifodasi 
parametrlar
deb nomlanuvchi kattaliklar yordamida 
amalga oshiriladi. Tizim, tizim elementlari va tashqi muhit xossalarini tavsiflovchi 
kattaliklar mos ravishda kirivchi, chiquvchi, ichki va tashqi parametrlar deb 
ataladi.