S burxonov, O‘. Xudoyorov, Q. Norqulova, N. Ruzikulova, L. Goibova matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining

2.
60 : 2 
80 : 4 
90 : 3 
70 : 7 
100 : 5
 3.
Matematika darsi bir haftada 5 marta o‘tilishini 

---

19
hisobga olsak, bu dars 70 kunda necha marta 
bo‘ladi?
 4.
Jadval bo‘yicha misollar tuzing va yeching:
Kamayuvchi
80
:
4 40
·
2 40
·
3 50
·
2 80
:
2
Ayriluvchi
60
:
6 90
:
3 3
·
20
60
:
2 2
·
20
Ayirma
10
Namuna:
80 : 4 – 60 : 6 = 20 – 10 = 10.
5.
a) Bog‘da gul aylana shaklda ekilgan bo‘lib,
aylananing uzunligi 8 m. Har 1 metrda
1 ta atirgul ko‘chati o‘tqazilgan bo‘lsa, jami ne­
cha dona atirgul ekilgan? 
b) Gul ekilgan joy 8 m li kesma shaklida bo‘lib, 
unda atirgul ko‘chati har 1 metrda 1 tadan 
o‘tqazilgan. Jami nechta atirgul ko‘chati ekil­
gan? 
6. 
Sonli rebus.
olma – ?
limon – ? 
qulupnay – ?
 7.
 
80 : 4 40 : 2 + 560 
60 : 2 
20
·
3 – 100 : 2
60 : 3 90 : 3 – 30 
50
·
2 
80 : 4 + 40
·
2
40 : 2 60 : 2 – 20 
100 : 2 80 : 2 + 90 : 3
8. 
Qisqa yozuv bo‘yicha masala tuzing va 
yeching:
Bor edi — 80 ta muzqaymoq.
Tushgacha sotildi — ?, choragi. 
>
<=

---

20
90 : 30 ko‘rinishidagi ifodalar
1.
Yechilishini tushuntiring:
90 : 30 = 9 o‘nl. : 3 o‘nl = 3 yoki
(9 
·
10) : (3 
·
10) = (9 : 3) 
·
(10 : 10) = 3.
Demak:
90 : 30 = 3
.
 
2.
40
:
20 
60
:
30 80
:
40 50
:
10
30
:
10 80
:
20 
60
:
20 50
:
50
 3.
Qisqa shart bo‘yicha masala tuzing va 
yeching:
Jami — 140 m gazlama.
Bitta parda uchun — 20 m gazlama.
Tikildi — 3 ta parda.
Yana tikilishi kerak — ? ta parda.
 4.
250 + 40 : 20 60 · 6 – 90 : 30
440 – 80 : 20 80 : 40 + 20 · 4
 5.
Qandolat fabrikasida qutilarga konfetlar 20 do­
nadan solinmoqda. 140 dona konfet uchun 
nechta quti kerak? 180 dona uchun­chi? 
 6. 
5 ta behining massasi 1 kg. Massasi 150 g
bo‘lgan anor 1 ta behi o‘rniga almashtirilsa, jami 
mevalarning og‘irligi qancha bo‘ladi? 
Tushdan keyin sotildi — ?, yarmi.
Jami sotildi — ? ta. 

---

21
Yig‘indini songa, sonni yig‘indiga 
ko‘paytirish
1.
Yechilishini tushuntiring: 
1)
(20 + 30)
·
4 =
 
2)
4
·
(2 0+ 30) = 
1-usul.
1)
 
(20 + 30)
·
4 = 50
·
4 = 200
2)
4
·
(20 + 30) = 4
·
50 = 200
Yig‘indini songa ko‘pay tirish uchun qavs 
ichidagi yig‘indi hisob lanib, natija songa 
ko‘paytiriladi. Bu qoida sonni yig‘indiga 
ko‘paytirish uchun ham o‘rinli.
2-usul.
1)
 
(20 + 30)
·
4 = 20 
·
4 + 30
·
4 = 8 0+ 120 = 
= 200
2)
 
4
·
(2 0+ 30) = 4
·
20 + 4
·
30 = 80 + 120 = 200
Yig‘indini songa ko‘pay tirish uchun qavs