O‗zbеkistоn rеspublikasi оliy vа o‗rtа mахsus tа‘lim vаzirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot univеrsitеti

Ikkinchi
usul.
Foydalanilgan tarelka va anjomlar stoldan birinchi usuldagidek, 
mijozning ung tomonidan ung kul bilan olinadi. Birinchi tarelka chap qo‘l bilan 
olinadi, kaft bilan tepaga kutarilganda bosh barmoq va kursatkich barmoq oraligiga 
olinadi, muvozanat saqlanadi, pastdan kursatkich va o‘rta barmoqlar bilan ushlab 
turiladi. Ikkinchi tarelka chap qo‘lga kuyiladi, pastdan bosh barmoq, nomsiz barmoq 
va chinchaloq bilan tutiladi. Navbatdagi tarelkani birinchisi ustiga kuyiladi, anjomlar 
va ovqat qoldikdari birinchi tarelkaga solinadi. 
Foydalanilgan tarelka va anjomlarni almashtirish. 
Eng avvalo ofistiant 
servant yoki yordamchi stolga almashtirish uchun etarli mikdordagi tarelkalar 
tahlamini olib kelib kuyadi. Salfetka yopilgan eng tepadagi tarelkaga ovqatlanish 
anjomlari kuyiladi, pichoqning o‘tkir tarafi vilkalar ostida bo‘lishi kerak. Stoldan 
ishlatilgan idishlarni olib kelib servant yoki yordamchi stol ustiga kuyadi. Sochiqcha 
bilan ushlab tarelkadagi anjomlarni ung kuli bilan tepadagi tarelkaga, sung har bir 
mijoz oldiga terib chiqadi. Yukoridagi koidalarga rioya qilgan ofistiant bushagan 
idishlarni — tarelkalarni 10 tagacha kutarib yordamchi stol yoki idish yuvish 
honasiga keltiradi. 
Tarelka va anjomlar almashtirishning boshkacha usullari ham bor. Misol uchun 
ofistiant yordamchi stoldan tayyorlab kuyilgan anjomlar bilan tarelkani oladi, 
mijozning ung tomonidan borib, ung kuli bilan stoldagi ishlatilgan idishlarni oladi va 
urniga tozalarini kuyadi. Stol yonida yordamchi stol yoki servant bulgandagina 
yukori-dagi usul kullaniladi. Boshqa holatlarda ofistiant ancha kup vaqt sarflagan 
bulardi. Jahonning kupgina davlatlari restoranlarida ishlatilgan anjomlarni 
mijozlarning uzlari yigishtirib kuyadi, ofistiant vakt sarflamay idish-tovokdarni olib 
ketaveradi. Mijozlarning bunday harakati «mana tayyor, olib ketaver» degan ma’noni 
bildiradi. Agar foydalanilgan idishlar olinmagan bulsa, ofistiant mijozlar-dan ruhsat 
surab, ularni yigishtirib oladi. Ruhsat olin-gandan sung ofistiant ung kuli bilan 
anjomlarni tarel-kaga solib olib ketadi. Stol ustidan tarelkalarni va anjomlarni bulak-
bulak olib ketish tavsiya etilmaydi. Idishlarni shoshmasdan, ehtiyot bulib yigishtirib 

---

58 
olish kerak. Ishlatilgan fujer, stakanlarni ofistiant patnisga kuyib, chap kuli bilan olib 
ketadi. Agar ularning soni kup bulsa, bu ishni ikkita ofistiant bajaradi. Bittasi patnisni 
ushlab turadi, ikkinchisi idishlarni yigish-tirib, patnis ustiga kuyadi.