Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Кислотабардош цемент 
- таза кварц қумы ҳәм натрий кремнефторид араласпасын 
порошок ҳалатда майдалап алынады. Компонентлерди ӛз алдына бӛлек порошоклап соӊ 
араластырыў да мүмкин. Кварц қумы орнына андезит сыяқлы табийий тасларды порошоклап 
ислетсе де болады. Кислотабардош цемент суйық шийшаныӊ суўдағы еритпесине қарылса 
байланыстырыўшылық қәсийетине ийе болады. Оныӊ қойыўланыўы 30 минутдан кейин 
басланып, ақыры 6 саатқа шекем даўам етиўи мүмкин. Кислотабардош цемент 10
0
С жоқары 
температурада қата баслайды. 
Кислотабардош цемент тийкарындағы араласпа, бетон ҳәм басқа материаллар минерал 
ҳәм органикалық кислоталарға шыдамлы болады, бирақ ишқорлар ҳәм фосфат, фторид 
кислоталары тәсиринде жемириледи. Кислотабардош цемент суў тәсирине шыдамсыз 
болады. Ол тийкарында араласпа, бетон таярланғанда кислотаға шыдамлы толтырыўшылар: 
кварц қумы, андезит, гранит шағылған тас ислетилиўи керек. 
Кислотабардош материал ҳәм буйымлар химиялық аппаратлар ишин қаплаўда, химия 
ҳәм тӛгинлер ислеп шығарыў санаатында, складлар, резервуарлар ҳәм басқа иншаатлар 
қурылысында агрессив орталықлардан қорғаўшы сыпатында ислетиледи. 
 
Қадағалаў сораўлары 
1.
Минерал байланыстырыўшылар структурасы хаккында айтып берин? 
2.
Суйык шийша кандай усыл менен алынады? 
3.
Магнезиал байланыстырыушылар курамы хаккында айтып берин? 
4.
Ҳаўада қатыўшы ҳәк кай жерлерде пайдаланылады? 
5.
Хакти сондириу хам катырыу хаккында айтып берин?
 
8-тема. Ҳаўада қатыўшы байланыстырыўшылар 
 
Таяныш 
сөзлер:
 
гипс 
байланыстырыушылар,гипс 
ислеп 
шыгарыу,писириу 
пеши,гипстин касиетлери,беккемлик шегарасы,ангидрит,гипс тасы,гипскартон,гипсти
майдалау ҳәм түйиў. 
 
Жоба: 
8.1. Гипсли байланыстырыўшылар 
8.2. Гипс ислеп шығарыў 
8.3 Гипстиӊ тийкарғы қәсийетлери 
8.4 Гипс байланыстырыўшысыныӊ ислетилиўи