7
Стандартлаштириш ва назорат
қ
илишга доир
қ
уйидаги ишлар
давлат йўли билан молиявий таъминланиши шарт:
-хал
қ
аро
(давлатлараро,
минта
қ
авий)
стандартларни,
стандартлаштириш
қ
оидалари, нормалари ва
тавсияларини ишлаб
чи
қ
иш ѐки ишлаб чи
қ
ишда иштирок этиш;
-ани
қ
стандартлаштириш обектлари бўйича
қ
онун
ҳ
ужжатларини
ишлаб чи
қ
иш, шунингдек стандартларнинг таркибий ташкилий-техник
ва умумтехник мажмуиларини ишлаб чи
қ
иш ва уларнинг амал
қ
илишини
таъминлаш;
-техник-и
қ
тисодий ахборот классификаторларини ишлаб чи
қ
иш,
улар тў
ғ
рисида расмий ахборот тайѐрлаш ва нашр этиш, шунингдек
уларни барча манфаатдор фойдаланувчиларга юбориш;
-стандартлаштириш бўйича умумдавлат а
ҳ
амиятига молик илмий-
тад
қ
и
қ
от ва ўзга ишларни олиб бориш;
-стандартларнинг мажбурий талабларига риоя этилиши устидан
давлат назоратини олиб бориш;
-стандартлар
фондини,
техник-и
қ
тисодий
ахборотлар
классификаторларини,
хал
қ
аро
(давлатлараро,
минта
қ
авий)
стандартларни,
стандартлаштириш
қ
оидалари,
нормалари
ва
тавсияларини, хорижий мамлакатларнинг
миллий стандартларини,
шунингдек стандартларга мувофи
қ
лик белгиси билан там
ғ
аланган
ма
ҳ
сулот ва хизматлар Давлат реестрини шакллантириш
ҳ
амда юритиш;
-стандартлаштириш со
ҳ
асида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар
Ма
ҳ
камаси ани
қ
лайдиган ўзга ишлар.
Нашр
қ
илинган (
қ
айта нашр этилган) стандартларни,
техник-
и
қ
тисодий ахборот классификаторларини, ма
ҳ
сулот ва хизматлар
Давлат реестрига киритилган, стандартларга мувофи
қ
лик белгиси билан
там
ғ
аланган ма
ҳ
сулот ва хизматларнинг нашр
қ
илинган (
қ
айта нашр
этилган) каталогини сотишдан белгиланган тартибда олинадиган
мабла
ғ
лар,
шунингдек ушбу
қ
онун
қ
оидаларини бузганлик учун
ундириладиган жарима мабла
ғ
ларининг Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Ма
ҳ
камаси белгилайдиган тартибда давлат назорати
органларига
йўлланадиган
қ
исми
ҳ
ам
стандартлаштириш,
стандартларнинг мажбурий талабларига риоя этилиши устидан давлат
назоратига доир ишларни молиявий таъминлаш манбалари бўлиши
мумкин.
Республика
буджети
мабла
ғ
ларидан
тўли
қ
ѐки
қ
исман
таъминланадиган
давлат дастурларини ишлаб чи
қ
ишда ма
ҳ
сулот
сифатини норматив жи
ҳ
атдан таъминлаш бўлимлари назарда тутилиши
лозим.
3. Стандартлаштиришнинг хуқуқий асослари
Стандартлаштиришнинг ташкилий асослари Ўзбекистон Республикаси
Вазирлар Маҳкамасининг 1992 йил март ойидаги “Ўзбекистон
Республикасида стандартлаштириш бўйича ишларни ташкил этиш
8
тўғрисида” ги қарори билан белгиланган ва Ўзбекистон Республикасининг
“Стандартлаштириш тўғрисида” ги қонуни билан легитимлаштирилган.
Ўзбекистон Республикасининг “Стандартлаштириш тўғрисида” ги қонуни
1993 йил 28 декабрда қабул қилинган ва 1994 йил 28 февралда оммавий
ахборот воситаларида нашр қилинган хамда ушбу кунда кучга кирган.
Ўзбекистон Республикасининг “Стандартлаштириш тўғрисида” ги
қонунида қуйидаги мақсадлар белгилаб берилган:
- аҳолининг ҳаѐти, саломатлиги ва мол-мулкига, атроф-муҳитга нисбатан
маҳсулотлар (хизматлар) нинг хавфсизлиги масалаларида истеъмолчилар ва
давлатнинг манфаатларини ҳимоя қилиш;
- маҳсулотнинг ўзаро алмашинувчанлиги ва мувофиқ
келишини
таъминлаш;
- маҳсулотнинг сифати ва рақобатбардошлигини ошириш;
- барча ресурсларни тежалишига кўмаклашиш;
- ижтимоий-иқтисодий, илмий-техник дастурлар ва лойиҳаларни амалга
ошириш;
- табиий ва техноген халокатлар ва бошқа фавқулодда вазиятларни юзага
келиш эҳтимолини эътиборга олган ҳолда халқ хўжалик объектларининг
хавфсизлигини таъминлаш;
- ўлчовларнинг ягоналигини таъминлаш.
Ўзбекистон Республикасининг “Стандартлаштириш тўғрисида” ги
қонунида республикада Ўзбекистон давлат стандартлаштириш тизими (Ўз
ДСТ)
амал
қилиши
белгилаб
қўйилган.
Ўзбекистон
давлат
стандартлаштириш тизими (Ўз ДСТ) стандартлаштириш ишларини олиб
бориш бўйича умумий ташкилий-техник қоидаларни белгилаб беради.
Стандартлаштириш бўйича меъѐрий хужжатлар махаллий, хорижий фан
ва техниканинг замонавий ютуқларига асосланиши ва халқаро савдо учун
ортиқча тўсиқлар яратмаслиги лозим. Рақобатбардошликни ошириш учун
илғорловчи стандартлар яратилиши мумкин.
Меъѐрий хужжатларсиз маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва
сотиш
тақиқланади.
Меъѐрий хужжатларнинг аҳолининг ҳаѐти, саломатлиги ва мол-мулкига,
атроф-муҳитга нисбатан маҳсулотлар (хизматлар) нинг хавфсизлиги,
маҳсулотнинг ўзаро алмашинувчанлиги ва мувофиқ келишини таъминлаш,
уларни назорат қилиш методларининг ягоналиги, тамғалашнинг ягоналиги
каби талаблари амал қилиш учун мажбурий ҳисобланади.
Стандартлар устидан назорат қилиш ва ўлчашларнинг
ягоналигини
таъминлаш бўйича давлат назорати органлари, объектлари ва субъектлари,
давлат назоратини амалга оширувчи давлат инспекторларининг хуқуқ ва
мажбуриятлари белгилаб берилган. Бундан ташқари стандартлаштриш
бўйича қонунчиликни бузганлик учун давлат назорати субъектлари ва
уларнинг мансабдор шахсларининг масъулияти белгилаб берилган.
Ўзбекистон Республикасининг “Стандартлаштириш тўғрисида” ги
қонунида давлат бюджетидан молиялаштириладиган ишларнинг рўйхати
аниқлаб берилган.
9
Бундан ташқари белгиланган
тартибда стандартлар, маҳсулот ва
хизматларни сотишдан тушган маблағлар ҳамда стандартлаштириш бўйича
қонунчиликни бузганлик учун олинадиган жарималарнинг бир қисми ҳам
молиялаштириш манбалари бўлиб ҳисобланади.
Ўзбекистон Республикасининг “Стандартлаштириш тўғрисида” ги
қонунида мувофиқлик белгиси билан тамғаланган ҳамда анъанавий
технологиялар имкониятларидан илғорлаб кетган истиқболга бўлган
стандарт талаблари асосидаги маҳсулотларни ишлаб чиқарувчи корхоналар
учун иқтисодий қўллаб-қувватлаш ва уларни рағбатлантириш бўйича давлат
кафолати кўзда тутилган.
Do'stlaringiz bilan baham: 
