S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

o'rganilib, o ‘zlashtirilib boiin sa, ishda yangilik elementlari yo'qola boradi, qandaydir
kutilgan narsalar amalga oshmay qoladi.
5. Mehnat sikiining bosqichlari. 
Mehnat faoliyati siklik xarakterga ega. Mehnat
faoliyatida yuqori darajaga erishish uchun uni boshlangich o ‘rta va oxirgi bosqichlaiga
ajratish mumkin. Mehnatdan qoniqishga ko‘ra mehnat siklida uchta asosiy variantlar
bo'lishi mumkin:
• oxirgi bosqich asosiy qiyinchiliklami yengish, muammoli vaziyatlardan chiqish
bilan tavsiflanadi, yakuniy natijaning yaqin ekanligi sezilib turadi, shuning uchun
ham mehnatdan qoniqish tnaksimal holatda b oiadi;
• oxirgi bosqichga maksimal faollik, topshiriqlarning ko'pligi, m as’uliyatlilik,
m e’yordan ko‘p ishlash holatlari, vaqt va ishning chegaralanmaganligi xos boigan
belgilardir, shunga ko‘ra mehnatdan qoniqish eng past m inim al darajada boiadi;
123

---

e mehnat faoliyati jarayonida mehnatdan qoniqishdan bunga o'xshash keskin
o ‘zgarishiar kuzatilmaydi, bu mehnat shart-sharoitlari, uning o ‘ziga xos tomonlari
bilan bog‘liq.
6. M a’lumot, axborotlaiga ega boiish.
Har bir índivid, ya’ni ishchilar, gumhlar o ‘z mehnat faoliyatlarini, undagi
shart-sharoitlami boshqalaming faoliyati, mehnat shart-sharoitlari bilan boshqa
tashkilotlarda, kasblarda, hatto boshqa mamlakatlardagi holatlar bilan qiyoslab
ko'radilar. Buning uchun esa ular boshqalar haqida etarli darajada maiumotlarga ega
boiishlari lozim. Bu holatlar sotsiologik tadqiqotlar davomida hamisha hisobga olinadi.
Ma’lumotlaiga ega bo‘lish, muqobil baho berishga yordam beradi, bu oz navbatida
ayniqsa mehnatdan qoniqish past darajada boigan hollarda ahamiyatga egadir. Ba’zan