S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

II. Rasmiy guruh 
- bu tashkilotga xos b o ig a n barcha asosiy belgilar 
rasmiylashgan, m aium bir shakllarga bo'ysungan jamoadir. Shakl sifatida har xil 
sanksiyalar, reglament, nizom, shtat jadvali, norasmiy kodeks, shaxsiy va guruh 
majburiyatlari, etika, ichki m e’yorlar hisoblanadi. By shakllaming majmui 
tashkilotning rasmiy tarkibini hosil qiladi.
Tashkilotda to'rtta asosiy rasmiylashgan obyektni ko'rsatish mumkin:
Birinchisi — harakatlar va munosabatlar (funksional va nofunksional). Harakat 
va munosabatlami tartibga solib tashkilot rasmiy tarkibining muhim va murakkab 
funksiyasidir.
Ikkinchisi — jamoaning asosiy, maqsadi va vazifalari. Guruhlaming ko‘p turlarida 
jamoaning maqsadi ko‘pincha guruh tashkil boigandan keyin paydo boiadi. Boshida 
guruh tashkil topadi, keyin esa odamlar aloqa predmetini, munosabatlar usulini, 
vaqtni birgalashib o'tkazish usullarini qidira boshlaydi.
Uchinchisi - guruhga a’zolik. Birinchidan, tashkiliy a’zolik - erkin va ixtiyoriy; 
ikkinchidan - tashkilotga kirish cheklangan va ma’lum cheklovlar bilan bog‘liq. 
Tashkilotning a’zoligi m aium bir shartlami bajarish yoki ularga rioya qilishni talab 
qiladi, tashkilotdan chiqib ketish esa ma’lum bir noxush oqibatlarga olib keladi.
To‘rtinchisi -- guruhning imidji, ya’ni qiyofasi guruh rasmiylashgandan keyin, 
u rasmiy maqomga erishganda paydo boiadi. Tashqi muhit guruhni odamlar 
birlashmasi deb qabul qiladi va u bilan m aium bir munosabatlami o‘matadi. Tashqi 
muhit guruhni qanday qabul qiladi va qanday munosabatlar o ‘rnatadi, degan 
savollarga javoblar ijtimoiy guruhning a’zolari uchun befarq emas.
inson shaxsi uchun tashkilotning rasmiy tarkibi ikki qarama-qarshi ma’noni 
bildiradi.
Birinchi tomondan, u shaxsni bosadi va axborotni katta hajmdagi massa deb 
odam bilan qabul qiladi. Bu axborotni bilish, yodda tutish va hisobga olish lozim. 
Rasmiy tarkib insonni soddalashtiradi va uning xulqini ijtimoiy m e’yorlar bilan 
chegaralab qo‘yadi.
Ikkinchi tomondan, rasmiy tarkib shaxsiy javobgarlikni pasaytiradi, shaxsga 
yordam beradi, uning xulqini belgilaydi va jamoada mumkin boigan o'zboshimchalik 
va boshqarib boimaydigan ijtimoiy muhitdan himoya qiladi.
Taslikilotning rasmiy tarkibiga odamning munosabati ijobiy yoki salbiy boiishi 
mumkin.