Transformatorlarni ishlatish

 Transformatorlarning joiz uzoq muddatli yuklanganligi 
Sovitish turi 
Sovitish muhitining harorati, 
0
S
-20 -3 
0 
+3 
+20 
+30 
+40 
M va D 
1,6 1,5 
1,5 
1,4 
1,3 
1,2 
1,1 
DS va S 
1,5 1,5 
1,5 
1,4 
1,4 
1,3 
1,2 
 
Transformatorning nominaldan yuqori bo‘lgan yuklanishi faqat 
sovitish tizimining buzilmagan va to‘la ishlab turgan holatidagina joiz 
hisoblanadi. Muntazam o‘ta yuklanish rejimida uzoq muddat yuklanishlar 

---

(o‘ta yuklanganlik) transformatorning hisobiy xizmat muddatini 
kamaytirmaydi, chunki yuklama grafigi davrida me’yoriy yoki 
sekinlashtirilgan izolyasiya eskirishi ta’minlanadi.
Transformatorlarning joiz avariya o‘ta yuklanganligi uzoq muddat 
joiz 
yuklanganligidan 
katta 
bo‘ladi. Bu rejimda ishlaganda 
izolyasiyalarning eskirishi me’yoriy rejimga nisbatan ko‘proq bo‘ladi, bu 
esa transformator ishlash muddatini kamaytiradi.
Avariya yuklanishining ortib ketish miqdori uning davomiyligiga, 
avvalgi yuklanish rejim va sovitish muhitining haroratiga bog‘liq bo‘lib, 
chulg‘amning eng qizigan nuqtasi maksimal joiz harorati (kuchlanishi 
110 
kV 
va undan past bo‘lgan moyli transformatorlarda 160
0
S
, 
kuchlanishi 110 
kV 
dan yuqori bo‘lgan transformatorlari uchun 140
0
S
) 
hamda moyning yuqori qatlamlarida maksimal joiz bo‘lgan harorat (45
0
S
) 
bilan aniqlanadi. 
Avariya rejimida, oldingi yuklanganlik kattaligi va davomiyligidan, 
atrof muhit harorati va joylanish kategoriyasidan qat’iy nazar, har qanday 
sovitish tizimida ham qisqa muddatli yuklanishning ortib ketishiga joiz 
bo‘ladi. Avariya yuklanganligi kattaligi va davomiyligi «Iste’molchining 
elektr qurilmalarini ishlatish qoidalari»ga muvofiq quyidagi jadvalda 
keltirilgan: