Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги мирзо улуғбек номидаги самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти

5.20-расм. Юқори намлик таъсирида ишлайдиган ташқи деворни 
конструк-тив ечими:
1- таяниш қурилмали монолит темирбетон 
антисейсмик камар; 2- оддий сопол, силикат ёки кўп тешикли керамик 
ғиштдан ташқи девор; 3- иссиқ-лик изоляция қатламини маҳкамлаш учун 
дюбел, 6-7 дона/м2 га сарфланади; 4-қалинлиги 100-120 мм ли қаттиқ 
минерал момиқ ёки кўпиртирилган пенопо-листиролдан иссиқлик изоляция 
қатлам; 5- арматура тўри билан арматураланган шпатлёвка; 6- манзарали 
сувоқ, сопол плита ёки табиий тош 

---

182 
ечим
лари
ишлаб чиқилган. Ташқи деворнинг бундай конструктив ечими 
хонадаги иссиқликни сақлаб қолиш бўйича ҳозирги замон меъёрларини 
қаноатлантиради. 
Самарали 
иссиқлик 
изоляция 
материалини 
ишлатиб 
деворлар 
қалинлигини кичрайтириш мумкин. Бу эса грунтга тушаётган юкни 
камайтиришга имкон беради. Бу усулнинг камчилигига иссиқлик изоляция 
материали хизмат муддатининг чегараланганлигидир. Ишлаб чиқарувчи 
маълумотлари бўйича у 25 йилни ташкил этади.
 
Ташқи девор барпо этишда қўлланиладиган майда элементлардан ичи 
бўш ёки ғовакли йирик ҳажмли керамик блоклардир. 
Керамик блоклардан 
деворлар барпо этишда меҳнат унумдорлиги ғишт деворга нисбатан анча 
юқори. Хонадаги иссиқликни сақлаб қолиш бўйича ҳозирги замон 
меъёрларини самарадор иссиқлик изоляция қатламини ишлатмасдан 
қаноатлантиради. 
 
Такрорлаш ва мунозара учун саволлар: 
1. Ишлатиладиган материалларига қараб деворларни қандай турларга 
ажратиш мумкин? 
2. Деворлар ва уларнинг конструкциялари учун материаллар 
нималарни ҳисобга олинган ҳолда танланади? 
3. Қайси девор материали энг катта мустаҳкамлик ва узоққа 
чидамлиликга эга? 
4. Яхлит ғишт деворларнинг қалинлиги неча сантиметрдан ортиқ бўлса, 
кам каватли биноларда бундай деворларни барпо этиш иқтисодий жиҳатдан 
мақсадга мувофиқ эмас? 
5. Қалинлиги 500-650 мм бўлган бир қатламли ғишт ёки шлакобетонли 
деворлар термик ҳимоя даражаси талаб қилинганидан тахминан неча баробар 
кам таъминлайди? 
6. Ғишт деворлар қанчалик қалин бўлса, унинг иссиқлик инерцияси 
шунча нима бўлади? 
7. Ғиштларнинг сарфини камайтириш, деворнинг оғирлигини ва 
пойдеворга тушадиган юкни камайтириш учун ташқи деворларни қандай 
териб барпо қилиш керак? 
8. Иссиқ терма қоришмаларидан фойдаланиш деворларнинг иссиқлик 
сифатини неча % га оширади?