Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги мирзо улуғбек номидаги самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти

4.3-расм. Пойдеворни грунтнинг совуқдан шишиш урунма кучлар таъси-
ридан ҳимоя қилиш:
1-пойдевор; 2- совуқда шишмайдиган грунт; 3-фильтр 
материал; 4-мавжуд совуқдан шишадиган
 
грунт 

---

124 
4.4-расм. Ер ости сувлари сатҳини пасайтириш учун дренаж қурилмала-
рининг вариантлари:
1 - пойдевор; 2-дренаж қувури; 3-филтр материал; 4-
ювилган шағал 
4.3. Пойдевор асосларини иссиқлик изоляциялаш 
Бинонинг атрофига иссиқлик изоляцияси қурилмасини ўрнатиш 
грунтларнинг совуқдан шишишини бартараф қилишга имкон беради. Ушбу 
усулнинг моҳияти шундаки, бино периметри бўйлаб жойлашган грунт 
иссиқлик изоляцияси материаллари билан музлашдан ҳимояланганда грунт 
музламаганлиги сабабли, совуқдан музлаган грунт олиб келадиган салбий 
сабаблар бартараф қилинади. 
Иссиқлик изоляция қатламини ўрнатиш учун нам муҳитда ҳам 
керакли иссиқлик ҳимоялаш хусусиятларини сақлаб қоладиган ва юқорида 
жойлашган конструкциялардан тушаётган юкларни қабул қилиши мумкин 
бўлган иситгичлардан фойдаланиш керак. Бу талабларга энг юқори 
даражада турли маркали экструдированли полистироллар жавоб беради. 
Бинонинг периметри бўйлаб иссиқлик изоляция материалини 
жойлаштириш нафақат грунтни музлашдан ҳимоя қилади, шу билан бир 
қаторда ертўла хоналарини ҳам иссиқлик изоляция қилиш имконини 
беради (4.5-расм). 
Турар-жой биноси атрофидаги грунт 0,5-0,6 м чуқурликда қазиб 
олинади. Чуқурнинг ўлчамлари камида 1,2 м кенгликдаги иссиқлик 
изоляцияни ётқизишни таъминлаши керак. Шундан сўнг, чуқур остига 
қалинлиги камида 200 мм бўлган ювилган қум қатлами ётқизилади. Қум 
ёстиқчасининг кичик нишаблиги пойдевор томонидан ўрнатилади ва 
эҳтиёткорлик билан зичланади. 

---

125