O’quv darslik

 8. MONOKLONAL ANTITELOLAR 
Monoklonal antitelolar preparatlariga trastuzumab (gerseptin) mansub. 
Uning antigeni bo‘lib ko‘krak bezi saraton hujayralaridagi HER-2 retseptorlar 
hisoblanadi. Ushbu retseptorlarning 20-30% bemorlarda kuzatiladigan 
giperekspressiyasi hujayralarini o‘sma transformatsiyasiga (o‘sma hujayrasiga 
aylanishga) va proliferatsiyasiga olib keladi. Trastuzumabning o‘smalarga 
qarshi faolligi HER-2 retseptorlarini blokadasi bilan bog‘liq va bu sititoksik 
ta’sirotni 
yuzaga 
chiqaradi. 
Trastuzumabni 
HER-2 
retseptorlarini 
giperekspressiyasi bo‘lgan metastazli ko‘krak bezi saratonida qo‘llanadi. 

---

- 997 -
Monoklanal antitelolar preparati bo‘lgan rituksimab (mabtera)ning ta’siri 
boshqa nishonga yo‘nalgan. U nexodjkin limfomalardagi V-hujayra 
membranalarida joylashgan CD 20 antigen bilan bog‘lanadi va bunday holat uni 
ushbu xastaliklarda qo‘llashga ko‘rsatmalarni belgilaydi. Hozirda monoklonal 
antitelolar guruhidagi bir qator angiblastom preparatlar (panoreks, mielotark, 
kampat va boshqalar) qo‘llashga ruxsat etilgan. 
Monoklonal antitelolarni gen muhandislik usuli bilan olinadi. Ushbu 
preparatlarni tomirlariga infuziya qilish yo‘li bilan kiritiladi. Boshqa antiblastom 
preparatlar bilan birgalikda qo‘llash maqsadga muvofiq. Nohush ta’sirlar 
ko‘pgina bemorlarda rivojlanadi. Ularni turi xilma-xil: isitmalash, ko‘ngil 
aynash, qayt qilish, terida toshmalar, bosh og‘rish, shishlar, gipotenziya, 
bronxospazm, yo‘tal, limfopeniya, leykopeniya va boshqalar bo`lishi mumkin. 
Trastuzumab kardiomiopatiya rivojlantirishi mumkin. 
Tomirlar endoteliysini o‘sish omilini ingibitsiyalovchi va shu tufayli uni 
retseptorlar bilan bog‘lanishini buzuvchi monoklonal antitelolar preparati - 
bevatsizumab (avastin) alohida o‘rin egallaydi. Shunday ta’sir tufayli o‘smada 
yangi tomirlarni (angiogenez) o‘sishi susayadi va natijada o‘smaning 
oksigenatsiyasi, unga ozuqa moddalar kelishi buziladi. Oqibatda o‘sma o‘sishi 
susayadi. Preparat boshqa o‘smalarga qarshi vositalar bilan birgalikda 
(ftorulatsil) bilan kompleks kolorektal saratonni davolashda qo‘llashga tavsiya 
etilgan. Bevatsizumabni tomirga kiritiladi. Nohush ta’sirotlarni rivojlantirishi 
mumkin (yo‘g‘on ichak devori butunligini buzilishi, qon ketishi, yaralar bitishi 
sekinlashishi, 
buyrakning 
shikastlanishi, 
gipertenziya 
tromboflebit 
va 
boshqalar).