O’quv darslik

SAFRO AJRALISHINI KUCHAYTIRUVCHI VOSITALAR 
(xologoga) 
Bu guruhga oddiy sfinkterini bo‘shashtiruvchi vositalar kiradi. Asosan 
bular M-xolinoblokatorlar va miotrop ta’siriga ega spazmolitik preparatlardir 
(
atropin guruhi, no-shpa, papaverin va boshqalar
). 
XOLETSISTOKININ 
(pankreozimin) – 12 barmoqli ichakning gormoni, 
safro ajralishini kuchli darajada oshiruvchi ta’sirga ega. 33 ta aminokislota 
qoldig‘idan iborat peptid. Cho‘chqalarning 12 barmoqli ichagi shilliq qavatidan 

---

- 498 -
olinadi. Sintetik – oktapeptid preparati ham mavjud. Ikkalasi ham o‘t pufagini 
qisqartiradi, me’da osti bezi sekretsiyasini kuchaytiradi, me’dada HSl ajralishini 
susaytiradi. Asosan o‘t pufagining qisqarish qobiliyatini va uning ichidagi 
jismlarni aniqlashda tashxis vositasi sifatida tomirga kiritiladi. 
MAGNIY SULFAT
ichilganda o‘t qopchasini qisqartiradi, oddiy 
sfinkterini bo‘shashtiradi, safro ajralishi ortadi. 
Ta’sir mexanizmi:
magniy sulfatning gipertonik eritmasi ichak 
retseptorlarini qo‘zg‘atib, ichakning shilliq qavatidan xoletsistokininni 
ajralishini kuchaytiradi. Natijada o‘t qopchasi qisqaradi, ichak peristaltikasi 
tezlashadi. 20-25% eritmasidan 1 osh qoshiqdan 2-3 marta kuniga ichiladi. 
Duodenal zondlashda 25% eritmasida 50 ml yoki 10% eritmasidan 100 ml zond 
orqali ichakka kiritiladi, preparatning 20% ichakdan so‘riladi va buyrak orqali 
ajraladi. 
Qo‘llanilishi:
safro haydovchi vosita sifatida, duodenal zondlashda (surgi 
sifatida). 
Homiladorlik, hayz ko‘rayotgan kunlarda, buyrak etishmovchiligi va o‘tkir 
gastoenteritlarda, gastroenterokolitlarda qo‘llash mumkin emas. 
Noxush ta’siri:
ko‘ngil aynash, qayt qlish, poliuriya, ichakda yallig‘lanish 
jarayonini kuchayishi.