O’quv darslik

Noxush ta’siri:
bosh og‘rig‘i, bosh aylanish, dispepsiya, gipertenziya, 
kamdan-kam hollarda gallyusinatsiya rivojlanadi. 
GLYUKOKORTIKOIDLAR (
deksametazon) ham qayt qilishni bartaraf 
etish xossasiga egadirlar. 
Qayt qilishni to‘xtatish va uni oldini olishda, quyidagilarni yodda tutish 
lozim: davomli qayt qilish organizmda suvsizlik (suvni ko‘p yo‘qotish tufayli), 
alkaloz, gipokaliemiya holatlarini keltirib chiqarishi mumkin. Buni oldini olish 
uchun qayt qilishga qarshi vositalar bilan bir qatorda qo‘shimcha vitaminlar (V
1
, 

---

- 495 -
V
6
, V
12
), insulin, osh tuzining izotonik eritmasi va glyukoza parenteral yo‘l 
bilan yuboriladi.
O‘T (safro) XAYDOVCHI VOSITALAR. 
Safroning fiziologik ahamiyatlaridan biri uning tarkibidagi o‘t 
kislotalarining yog‘larini emulgatsiyalashtiruvchi xossasidir. Ma’lumki yog‘lar 
emulsiya holatidagini lipaza fermenti ta’sirida o‘zlashtiriladi va ichakdan 
so‘riladi. Safroning etishmovchiligi 2 xil sabab bilan bo‘lishi mumkin: jigar 
hurujlarida o‘tni xosil bo‘lishini buzilishi yoki xosil bo‘lgan safroni ichakka 
oqib chiqishini buzilishi . SHunga asoslangan holda safro haydovchi vositalar 
ikki turga bo‘linadilar: 
1.
Safroni xosil bo‘lishini kuchaytiruvchi vositalar (xoleretika, xolesekretika, 
chole-o‘t, rheo-oqish). 
2.
Safroni ajralishini kuchaytiruvchi vositalar (xolagoga yoki xolikinetika-
chole-safro, ago-haydash). 
3.
Safroni hosil bo‘lishini kuchaytiruvchi vositalar (xoleretika) o‘z navbatida 
quyidagilarga bo‘linadi. 

O‘t kislotalari va ularning tuzlari 
degidroxol kislota, xologon, 
degidroxolin
. 

Safro preparatlari-”
xolenzim
” tabletkalari. 

O‘simliklardan tayyorlangan preparatlar-