O’quv darslik

 
 
 
Nazorat uchun savollar: 
1.
M-xolinomimetiklarga qaysi vositalar kiradi? 
2.
Pilokarpining ko’zga ta'siri qanday? 
3.
M-xolinomimetiklar ta'siri qanday? 
4.
Bronxospazmda qo‘llaniladigan preparatlar qaysilar?
5.
M-xolinimimetiklarning asosiy ta'siri qanday? 
6.
Atropin sulfatning ta'sir mexanizmi qanday? 
7.
M-xolinoblokatorlarni qo’llash uchun ko’rsatmalar qanday?
8.
M- xolinoblokatorlarni nojuya ta'sirlari qanday? 
9.
Atropin MNS ga qanday ta'sir ko’rsatadi? 
10.
Atropindan zaxarlanish va unga qanday yordam choralari ko’rsatiladi? 
11.
Skopominning o’ziga xos xususiyatlari qanday? 
12.
Metatsinning o’ziga xos xususiyatlari qanday? 
 
 
Vaziyatli masalalar 
1. Glaukoma bilan og’rigan bemorlar uzoq muddat davomida pilakarpin ko’z 
tomchisini qabul qilgan. Ko’z ichki bosimi normallashgan lekin vaqt o’tishi 
davomida kon'yuktivaning ta'sirlanishi, giperemiya, ko’z yoshlanishi yuzaga 
keldi.Pilokarpinning maxalliy ta'sirlash xususiyati bo’lmagani uchun shifokor 
taxminicha bu pilakarpinga nisbatan yuqori sezuvchanlikdir.Shuning uchun 

---

- 238 -
shifokor boshqa vositaga almashtirishga qaror qildi.Qanday vositalarga 
pilokarpinni almashtirish mumkin? 
Javob: pilokarpinni atseklidin, prozerin, fizostigmin, fosfakol vositalari bilan 
almashtirish mumkin. Ular M-xolinomimetik xususiyatga ega bulib, kuz ichi 
bosimini tushiradi. 
2. Tez yordam shifokoriga bemor quyidagilarga shikoyat qildi: qorinda kuchli 
spastik og’riqlar, ko’ngil aynishi va to’xtovsiz qayt qilish, kuniga 20-25 marta 
«vabosimon» ich ketish. Ko’zdan kechirishda shifokor quyidagilarga e'tibor 
berdi: mioz, terisi nam, puls sekinlashgan. Qusuk massasi qora tusga kirgan, 
najasda esa qon.Surab-surishtirishdan shifokor aniqladiki, bemor kechqurun 
qovirilgan qo’ziqorin yegan. Tashxis qo’yildi: qo’ziqorindan zaxarlanish. 
Ulardan qaysi biri aytib o’tilgan zaxarlanish belgilarini beradi?Birinchi yordam. 
Javob: «blednaya poganka» bilan zaxarlangan. Birinchi yordam: Atropin 
qullash va oshqozonni yuvish. 
3. Ftorotanli narkoz paytida bemorda kuchli bradikardiya va yurak tuxtashi 
xavfi kuzatildi. Anezteziolog bemorni bu xolatdan yurak urishini tezlatuvchi 
modda yuborib chiqardi.Shifokor qanaka dori yuborgan? 
Javob:Shifokor Atropin sulfat preparatini yuborgan