O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Ikkala 
oyoqda 
sakrashda to‘pga bosh bilan 
zarba 
60-rasm 
Qo‘llarni 
dinamik 
ko‘tarilishi 
bilan 
ushlab 
turiladigan ikkala oyoqda kuchli 
sakrashdan keyin sakrashni eng 
yuqori nuqtasida to‘pga to‘liq 
tushish uchun orqaga kerilishdan 
tanani yuqori qismida oldinga tezlanish sodir bo‘ladi. Qo‘nishda ko‘tarilgan gavda tizzalarni bukish 
bilan to‘g‘rilanadi. 
Bir oyoqda sakrashda to‘pga bosh bilan zarba 
61-rasm Bir oyoqda sakrashda to‘pga 
bosh bilan zarba harakatlari jarayoni 
ikkala oyoqda sakrashda to‘pga bosh 
bilan zarbaga o‘xshash.. zarbani 
amalga oshirgan o‘yinchi, zaruriyat 
tug‘ilganda qisqa jadal yugurish 
(rыvok), bir oyoqda kuchli sakrash va 
yugurishning eng yuqori nuqtasida 
peshonasi bilan to‘pga tegish uchun 
diqqat bilan to‘pni egri parvozini 
kuzatishi kerak. Bir oyoqda sakrashda 
to‘pga bosh bilan zarbada, yugurish va 
bir oyoqda sakrashga asoslangan 
sakrash balandligi va zarba kuchi ikkala oyoqda sakrashda to‘pga zarbaga nisbatan ancha kuchli. 
Kuchli sakraydigan va bir vaqtning o‘zida epchil o‘yinchi zarbani bu turini musobaqalarda qo‘llay 
oladi. 
 
59-rasm 
60-rasm 
61-rasm 

---

106 
 
 
 
 
Ikkala oyoqda/bir oyoqda sakrashda to‘pga bosh bilan zarba 
62-rasm 
Bu 
turdagi 
zarbalarda 
yuqorida 
tariflangan ikkala oyoqda 
va bitta oyoqda sakrashda 
to‘pga bosh bilan zarba va 
burilishda to‘pga bosh 
bilan 
zarba 
harakat 
mezonlari 
birlashadi. 
Zarbani nazarda tutilgan 
yo‘nalishda, faqat yerdan 
depsinib bir oyoqda sakrashdagina burilish sodir bo‘ladi. Musobaqa vaziyatlarida, qoida bo‘yicha, 
depsinish uchun ancha kuchli oyoq qo‘llaniladi. O‘rganish uchun sakrash zarba yo‘nalishiga yaqin 
oyoqdan boshlanishi kerak.
23
Hozirgi vaqtda darvozabonning o’yini turli-tuman va murakkabdir. Darvozabonning 
jismoniy, texnik va taktik tayyorgarligi, uning psixikasi mustahkamligiga yuksak talab 
qo’yilayotganligi ham ana shundan. 
Odatda, darvozabon - baland bo’yli (175 sm va undan orti?), a’lo darajada jismoniy 
tayyorgarlik ko’rgan, reaksiyasi juda tez, start tezligi yuqori o’yinchi bo’ladi. U dovyurak va jur’atli, 
sakrovchan, epchil va hozirjavob, harakatlarini yaxshi muvofiqlashtira oladigan, yaxshi mo’ljal 
oladigan va rejalay biladigan bo’lishi; to’pning ehtimoliy uchish yo’nalishi, tezligi va traektoriyasini 
darhol aniqlay olishi, himoya jarayonini mohirona 
idora qilishi, ya’ni uning izchilligi va uyushqoqligini 
ta’minlay bilishi kerak. 
63-rasm Darvozabon joyida turib, harakatlanib va 
sakrab o’ynashning barcha texnik usullarini a’lo 
darajada bilishi zarur. Darvozabonning mahorat 
darajasi ana shu usullarning nechoqlik to’g’ri, aniq va 
ishonchli bajarilishiga bog’liq. Darvoza oldidagi o’yin 
bilan darvozadan chiqib harakat qilishni muvaffaqiyatli 
qo’shib olib borish, o’z darvozasini himoyalash va 
hujum uyushtirishda sheriklar bilan bahamjihat harakat 
qilish 
ham 
darvozabonning 
yuksak 
mahoratini 
ko’rsatadi.