O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

(( 
 
 
To‘pni olib yurish harakatlari texnikani asosi hisoblanib, kichik yoshdan boshlab malakali 
o‘yinchilarga qadar barcha o‘yinchilar foydalanishadi. Mashg‘ulotning maqsadi shundan iboratki, 
19
Nurimov R.I., Abidov Sh.U., Nurimov Z.R., Davletmuratov S.R. Sport o’yinlar (Futbol). Darslik. Toshkent. 
“ITA-PRESS”. 2015. 
 
20
Bisang G., Gerisch G., Fuβball: Kondition-Technik-Taktika and Coaching Auflage: Meyer& Meyer Verlag. 
2013
HUJUM – TO’P BILAN HARAKAT 
QOBILYATLARI.DRIBLING VA FINTLAR. FINTLARNI 
YAXSHILASH UCHUN MASHG’ULOTLAR
 
52-rasm 

---

102 
epchil oyoqlar yordamida tezda raqib qarshiligida to‘pni yugurgan holda olib yurish hamda bir 
vaqtni o‘zida o‘z o‘yin vaziyatini qo‘ldan chiqarmasdan harakat qilish tushuniladi. Bu esa, turli 
tezliklarda va katta bo‘lmagan masofadagi maydonlarda to‘pni olib yurish ishonchliligini 
yaxshilashdir. Eng kichik bo‘lgan olti yoshdagi o‘yinchilarga hal to‘pni olib yurish turlari taklif 
etilmaydi. Ularga ko‘prok umumiy va muvozanatini saqlash tayyorgarligi beriladi.
Faqatgina F-yoki D- o‘spirin yoshda futbol uchun maxsus mashg‘ulotlarni olib borish 
mumkin. Bu yerda yoshlarga to‘pni olib yurishdaga qo‘p kirrali harakatlarda to‘pni egallab turuvchi 
maqsadlar qo‘yiladi. O‘yin vazifalaridagi to‘pni olib yurish harakatlari orqali ular yugurishda 
qanday qilib to‘pni nazoratda ushlab turishlari uchun to‘pni his qilishni o‘rganishlari lozim. To‘pni 
olib yurishga qartilgan mashqlarni har bir mashg‘ulotda kirish qismida ko‘p marotaba teginishlar 
orqali rivojlantirish mumkin.
Yosh futbolchilar o‘quv mashg‘ulotdagi badanni qizdirish mashg‘ulotlariga rejasiga to‘pni 
olib yurishni qo‘shgan holda olib borish imkoniyat bor bo‘lib, ko‘p marotaba to‘pga teginishlar 
orqali takomillashtirish hamda to‘pga his qilish qobiliyatini oshirish mumkin. To‘pni his qilish 
to‘pni zich olib yurishda, dastavval, to‘p bilan oldinga harakatlangan holda bosim ostida raqibni 
aldab o‘tishlarda ahamiyatga ega. 53-rasmTo‘pni olib yurib aldamchi harakatlarni bajarishdagi 
mashg‘ulotlarda 
asosiy 
vazifalarni 
o‘rnatishda qarshilikka bardosh berish uchun 
to‘pni olib yurish muhimdir. Bir va ko‘pgina 
raqiblarga o‘z maqsadini amalga oshirish 
qobiliyati o‘yinning hujumkor taktikasiga 
asosdir. Har bir maydonning qismida 1x1 
vaziyatda kurash olib borish mumkin. 
Shuning uchun mashg‘ulotlarda hujumlar 
orqali 
qarshiliklarni 
yetgib 
chiqishga 
qaratilgan harakatlarni yaxshilash lozim. 
54-rasm Fintlar o‘z jarayonida 
raqibni xato harakatlarni bajarishga majburlashi kerak. 
Shuning uchun yosh o‘yinchi fintlarni harakat 
ko‘nikmalarini tushinishi va mashqlar yordamida 
mustaxkamlashi juda mushim. Fintlarni namoyish qilish 
kerak hamda o‘yinchiga urinib ko‘rishga imkoniyat 
yaratish lozim. Raqibga qarshi shug‘ullanishdan avval 
qimirlamaydigan to‘p bilan, so‘ng qalpoqchalar, 
ustunchalarda (shest) harakatlar bilan. 
Agar raqibqo‘shilsa, unda sherik bilan dribling 
himoyasini tushinish maqsadga muvofiq, bu esa 
himoyachi 
haqiqiy 
himoya 
harakatlarini 
ko‘rsatayotganligini, biroq to‘pga egalik qilishni 
istamayotganligini bildiradi. Harakat ko‘nikmalari 
ishonchli 
o‘rganilgandan 
so‘nggini, 
himoyachi 
musobaqadagi kabi to‘pni egallab olishga intilishi kerak.