N. A. Mamadjonova O’simlikshunoslikning biologik asoslari

Urug’i (mag’iz)
- murtak, yupqa urug’ po’stidan, murtak esa ildizcha, kurtakcha 
va ikkita urug’palladan iborat.
Biologik xususiyatlari.
Kungaboqar yuqori ekologik plastiklikka ega. U SHimoliy 
Amerikaning cho’l mintaqasida havo namligi past ammo harorat yuqori bo’lgan 
kontinental iqlim sharoitida shakllangan. SHuning uchun O’zbekistonda kungaboqarni 
o’sishi uchun qulay sharoit bor.
Haroratga talabi.
Kungaboqar urug’lari 4-5 
0
S haroratda ko’karib boshlaydi, 
ammo maysalarni qiyg’os unib chiqishi uchun 10-12 
0
S harorat zarur. Haroratning 
ko’tarilishi maysalarning unib chiqishini tezlashtiradi. Harorat 8-10 
0
S urug’larni 
ekishdan unib chiqishgacha bo’lgan davr 15-20 kun, 20 
0
S bo’lganda - 6-8 kunni tashkil 
qiladi. ekishdan unib chiqishgacha davrda 140-160 °S faol harorat yig’indisi talab 
qilinadi. Maysalari qisqa muddatli – 8 
0
S sovuqqa bardosh beradi. SHuning uchun 
kungaboqar urug’lari erta muddatlarda ekish tavsiya etiladi.

---

26 
Maysalar hosil bo’lgandan keyin o’simlikning haroratga talabi ortib boradi. 
Gullash va undan keyingi davrda o’simlikning rivojlanishi uchun qulay harorat 25-27 
0
S. Gullash fazasida 1-2 °S sovuqdan gullar sezilarli zararlanadi va keyinchalik to’la 
nobud bo’ladi.
Namlikka talabi
- yuqori. Biomassa va urug’ hosilining shakllanishi uchun 
o’stirish mintaqasiga bog’liq holda, kungaboqar 1 ga maydonda 2000-5000 m
3
va 
undan ortiq suv sarflaydi. Transpirastiya koyeffistiyeti 400 -700 gacha o’zgaradi. Bitta 
o’simlik o’suv davrida 200 kg ortiq suv talab qiladi.
Kungaboqar eng ko’p suvni savatchalarni hosil bo’lishi - gullash davrida (60 %), 
maysalash savatchalarni hosil bo’lishida 23 %, gullash pishishda 17 % sarflaydi.
Gullashgacha va o’suv davrini oxirida tuproqda namlik CHDNS 70 % gullash 
davrida 80 % ushlansa kungaboqar eng yuqori hosil shallantiradi (Krujilin). 
Gullashni boshlanishida namlikni etishmasligi ko’p gullarni ochilmasdan 
qolishiga sabab bo’ladi.