3-ma-ruza pdf

Бу нимани англатади?
Шу ой ўрталарида Афина миллий расадхонаси томонидан берилган
баёнотда эса кейинги 150 йил ичидаги энг иссиқ кун 16 май якшанба куни Эгей
ва Ўрта Ер денгизида кузатилиши, ҳарорат бирданига энг камида 10 даража
кўтарилиши маълум қилинганди. Олимларнинг таъкидлашича, 2050 йилга
бориб, музликлар эриши билан денгиз сатҳи бир футдан 2,3 футгача
кўтарилади. Бу эса об-ҳаво янада экстремал бўлишини, кучли бўронларни,
қурғоқчилик ортишини, ўсимликлар ва ҳайвонлар яшай оладиган майдонлар
кисқаришини, тарихан музликлардан келиб чиқувчи сув таъминотининг буткул
йўқолишини англатади.

---

Ҳамма офатларга ўзимиз сабабчимиз
Турк муҳандислар ва меъморлар палаталари иттифоқининг (ТММОB)
Метеорология муҳандислари палатаси президенти Аҳмет Кўсенинг
таъкидлашича, дунё ҳарорати 1960 йилга нисбатан 2 даражага кўтарилган.
Ушбу жиддий ўсиш ўз навбатида музликларнинг эришига сабаб бўляпти.
Глобал иқлим ўзгариши нафақат Туркияда, балки дунёнинг жуда кўп
мамлакатлари бўйлаб кучли ёмғир, қисқа дўл ва бўронлар – табиий офатларни
келтириб чиқармоқда. Шамол тезлигининг кескин ошиши эса аҳоли турар-
жойлари ва қишлоқ хўжалиги экинларига жиддий зарар етказмоқда. Кўсе,
шунингдек, дунёда ҳар йили тахминан 410 миллион одам метеорологик
офатлардан азият чекаётгани, 7 минг 600 киши ҳаётдан кўз юмгани ва табиий
офатларнинг 6 фоизи ўлимга, 16 фоизи эса жароҳатларга сабаб бўлганини

---

таъкидлади. Кўсе глобал иқлим ўзгариши натижасида келиб чиқувчи бундай
офатлар давом этишига урғу қаратди.
«Бу офатларга, аслида, ўзимиз сабабчимиз. Карбонат ангидрид
«иссиқхона эффекти»ни келтириб чиқармоқда. Карбонат ангидрид ортишига
эса ортиқча энергия истеъмоли, транспорт сабаб бўлмоқда. Бугун дунё бўйлаб
миллионлаб транспорт воситалари ҳаракатланмоқда, миллионлаб уйлар
иситилмоқда. Энг ёмони, инсонларнинг истеъмол маданияти бузилди. Илгари
бир нечта кийим билан кифояланардик, энди эса жавонлар либосларимиз учун
торлик қилиб қоляпти. Биргина костюмнинг ўзи тахминан 17 тонна сувдан
иборат», дейди у.
Айни пайтда кўплаб иқлимшунос мутахассислар агар қисқа вақт ичида
дунё ҳарорати 2 С° (3,6° F) дан ошиб кетса, катта ижтимоий, иқтисодий ва
экологик фалокатлар рўй беради, деган фикрни илгари суришмоқда. Бу эса
инсониятни жиддий хавф кутиб турганини, табиат билан боғлиқ ҳар қандай
масалада ўйлаб қадам босиш лозимлигини англатади.