Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

Живе, ИБМ Cоннеcтионс, Миcрософт Яммер, Гоогле Аппс фор Wорк
ва 
Фаcебоок ат Wорк
каби маҳсулотлар инновацияларни қўллаб-қувватлаш ва 
унумдорликни ошириш учун қўлланилади. Ижтимоий дастурий таъминот тез 
орада маҳсулот ишлаб чиқишдан тортиб, кадрлар сиёсати, маркетинг, сервис 
ва сотувгача бўлган бизнес-операцияларнинг ҳар бир элементи учун ҳаётий 
муҳҳим воситага –маълум маънодайигирма биринчи аср ташкилоти учун 
янги операцион тизимга айланади.Бироқ ҳозирдаги техник ва дастурий 
воситалар тўплами аниқ чекловларга эга, блокчейн эса бу технологияларни 
янги сифат даражасига кўтаради. Блокчейнда корпоратив ижтимоий тармоқ 
қандай кўринишга эга бўлиши мумкинлиги масаласини кўриб чиқамиз. 
Корпоратив 
Фаcебоок
ни (
ёки бошқа исталган ижтимоий тармоқни
) 

---

139 
тасаввур қилинг. Айтиш мумкинки, мобил профил – сизнинг ҳисоб 
қайдингиз ёки эжектрон шахсдир. 
Фаcебоок
ҳисоб қайдидан фарқли 
равишда, ҳамён бир қатор функсияларга эга бўлиб, турли хилдаги шахсий ва 
профессионал ахборотларни, шунингдек, бойликлар, шу жумладан, пулни 
сақлайди. Бундан ташқари, унга фақат сиз уланиш имконига эга бўласиз ва 
ўзингиз истаган ахборотни очиб беришингиз мумкин бўлади.Албатта, бу 
ерда реклама –учинчи томонлар ёки сизнинг 
ҲР
-бўлимининг ижтимоий 
пакет таркибидаги очиқ тўпламёки ўзгартирилиш ҳақида эълонлар бўлади, 
лекин сиз уларни кўриб чиққанингиз туфайли, даромад ёки бошқа бир 
мукофот оласиз. Бу кўпчилик томонидан «
еътибор бозори
» деб аталади. Сиз 
рекламани томоша қилиш ёки у билан алоқа қилиш учун,янги реклама 
кампаниясида иштирок этиш учун, робот эмаслгингизни тасдиқлаш ёки 
сканер қилинган ҳужжатларни киритиш учун микрокомпенсация оласиз. 
Янгиликлар оқими, нашрлар тизими ваеътиборбозори ўхшашиб кетади, 
лекин уларда тўловлар турлича усулда амалга оширилади.Тажрибанинг 
кўрсатишича, рақамли даврда ғалаба охир-оқибат қиймат (
бойлик
) ортида 
қолади. Тақсимланган фойданинг афзалликлари фойдаланувчилар ва 
компаниялар учун бир талай. Ижтимоий медиа компаниялари ресурсларнинг 
жуда катта эканлигига қарамай, уларда очиқ муҳитда ишлаб чиқиш мумкин 
бўлган функсионаллик хилма-хиллигининг чеки йўқ. Ёпиқ форматли 
операцион тизимлар билан 
Линух
муваффақиятлари ва кучини таққосланг. 
Блокчейн технологиялари ҳавфсизликни ҳам таъминлайди. Сизнинг 
ҳаётингиз сиз истаган даражада махфий бўлади. Ҳеч қандай ижтимоий 
тармоқсизнинг ахборотингизни сизнинг рухсатингизсиз давлатга сота 
олмайди ёки унинг чиқиб кетишига йўл қўйиши мумкин эмас. Агар 
сизтоталитар давлатда диссидент бўлсангиз, сизнинг тармоқда ёзаётган ёки 
ўқиётган нарсаларингизни ҳеч ким кузата олмайди. Сиз ўз ахборотингизга 
эга эканлигингиз сабабли, эътиборингиз ва ҳаракатларингиз билан бирга уни 
монетизация қилишингиз ҳам мумкин бўлади. Компаниялар ҳам ўз 
ходимлариннг бундай платформалардан бизнес учун фойдаланишини 

---

140 
рағбатлантириши лозим. Қимматли кадрларни жалб қилиш учун компания 
ходимларнинг шахсий маълумотлари ва ҳавфсизликка ҳурматини ва 
корпоратив одоб-ахлоқни намойиш этиши лозим. Яна ҳам муҳими, тармоқ 
тузилмасига эга бўлиш ва ташқаридан мутахассислар жалб қилиш билан 
бирга, ҳар бир фирма ҳамкорлар уларга ишонадиган бир нечта корхоналар 
биргаликда ишлаши учун платформалар таклиф қилиши ҳам мумкин. 
Буларни қандай тарзда амалга ошишини эса албатта барча нарсага қодир 
бўлган вақт кўрсатади. Умуман, тармоқ тузилмасига эга бўлганочиқ 
компаниялар инновацияларни рағбатлантириш ҳамда аксиядорлар, мижозлар 
ва бутун жамият учун сифатли бойлик яратиш имкониятларидан фойдаланиш 
учун катта ва радикал салоҳиятга эга бўлади.Технология бозордаги 
ҳаражатларни пасайтиришда давом этади, бас шундай экан, корпорация 
доирасида камида фақат дастурий таъминот ва капитал қолишини тасаввур 
қилиш мумкин.Биринчидан, «қидириш» ҳаражатлари пасайишда давом 
этади, янги агентлармавжуд ёки қачонлардир мавжуд бўлган барча тижорат 
ахборотларини