Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

Компъютер ўйинлари орқали таълим бериш 
Фараз қиламиз – ўқувчи уйига келади ва смартфонини очиб, ундаги 
Фоурсқуаре 
ўйинини очади ва унда ўйнай бошлайди. Бироз вақтдан сўнг у 
қандайдир натижаларга эришиб, тегишли очко ва медал олади. Бунга 
қизиққан ҳолда у ўз ўйинини яна давом эттиради ва диққатқилинг: у бу 
вақтда ўйинлар орқали бериладиган билимларни эгаллаш имкониятига эга 
бўлади. Яъни у қизиқиш билан, ўйнаб туриб билим олишим кониятига эга 
бўлади. Шунга ўхшаш ўйин механикасида нўйин бўлмаган ҳолатларда ҳам 
фойдаланиш жараёни 
геймификация 
деб номланган ва бу атама бир неча 
йиллардан буён жаҳондаги кўпчилик бизнес жамоаларда ишлатилади. 
Джейин Макгоналд
ўзининг «
Реалитй Ис Брокен: Wҳй Гамес Маке ус 
Беттер анд Ҳоw тҳей Cан Чанге тҳе Wорлд – Нега ўйинлар бизни яхшироқ 

---

196 
қила олади ва улар қандай қилиб дунёни ўзгартира олади?
»деб номланган 
китобида яқин йилларда геймификация бозорининг катталиги 25-30 
миллиард долларга етиб, у инсон фаолиятининг барча соҳаларига, шу 
жумладан, таълимга ҳам кириб боришини кўрсатган. Геймификация инсон 
миясининг қилинган иш учун мукофотланишни жуда яхши кўриши ҳоссасига 
асосланган. Бунга ишонч ҳосил қилиш учун ижтимоий сайтлардаги турли 
хил ўйинларга назар солиш кифоя, чунки уларда турли хилдаги 
мукофотланишлар ва тақдирлашлар кенг йўлга қўйилган. 
Зйнга
компанияси 
бу ишни амалга оширган ҳолда миллиардлаб доллар пул ишлаб олганини 
эслатиш кифоя. 
Геймификация
тарафдорлари ўйин элементларини инсоннинг 
ҳар кунлик ҳаёт тарзига максимал равишда интеграция қилишни таклиф 
қиладилар. Шунда уларнинг тегишли соҳаларда билим олишлари ва 
тарбияланишлари анча осонлашади. Умуман айтганда, таълимни компъютер 
ёрдамисиз геймификациялаш жараёни аллақачонлар амалга ошган дейиш ҳам 
мумкин. Чунки агар ўқувчи масалани тўғри ечган бўлса, уни яхши баҳо 
билан тақдирлайдилар, акс ҳолда эса уни ёмон баҳо билан жазолайдилар. Ҳар 
ўқув йилининг охирида эса яхши ўқувчилар мақтов ёрлиқлари билан 
мукофотланадилар, ёмон ўқийдиганлари эса синфда қолдириладилар. Аммо 
бунда геймификацияни оптимал равишда амалга ошириш учун кўп 
заҳиралар, маблағ, вақт ва жуда кўп сонли ўқитувчилар талаб қилингани 
ҳамда у яхши самара бермаётгани туфайли, геймификацияни компъютер 
дастурий-техник воситалари ва интернет ёрдамида бошқачароқ усулларда, 
кўринишларда ёки бошқача тартибда амалга оширилиши мақсадга мувофиқ 
бўлар эди. Мисол сифатида дастурлаш асосларини ўрганиш бўйича 
интерактив курсларни ўз ичига қамраб олган